Sau 1975. Ba má tui dắt dìu cả nhà về Cần Giuộc, Long An  ở. Rồi nhưng năm sau đó, những mùa hè của thập niên 80, anh em tụi tui về quê ngoại nghĩ hè. Hồi xưa hỏng có cái vụ học hè, đám con nít tụi tui tha hồ chơi đùa với những trò: nhảy lò cò, cút bắt năm mười, tạt lon, trèo cây, lấy bẹ chuối bẹ dừa tập bơi ở cái rạch sau nhà. Có hôm cả lũ rủ nhau đi lội sình bắt còng, bắt cua. Mà thời đó lạ thiệt, lội sình, lội bùn tắm sông vây mà không thấy bệnh dịch gì ráo.
Tuổi thơ ngày xưa là chuỗi dài kỷ niệm, hàng ngày leo cây ổi, cây sapoche, cây xoài, hái mận. Hái bình bát, hái trái bần ở mé sông. Cả bọn xúm nhau xử quầy dừa nước. Nhớ cái bánh ít bà ngoại gói nó to bằng cái chén, ăn no luôn;  đòn bánh tét bà ngoại làm nó bự chảng như bắp chân em bé. Nhớ cái bếp nhà ngoài chụm trấu, mồi cho cháy bằng lá dừa. Nhớ bà ngoại nướng bánh phồng trên bếp khéo tay lắm.
Hơn 30 năm, giờ chỉ là kỷ niệm. Chái bếp ngày xưa nhìn thẳng ra thấy ghe của ông ngoại giờ không còn, thay vào đó là hai ngôi mộ song song. Nhớ tiếng còi của chiếc ghe máy inh ỏi chuẩn bị cập bến khi ngoại đi Sài Gòn chở hàng về. Cả đám hò reo chạy ra bờ mương đón ông ngoại,  để ông ngoại đưa mấy gói kẹo, mấy bịch bánh. Cả bọn xúm nhau chia ăn. Ông ngoại đầu cột khăn rằn, tay vấn điếu thuốc rê, miệng cười tủm tỉm với câu nói. Cha tụi bây, sáng giờ quậy như giặc à.
Bây giờ , không còn cái ai nói câu cửa miệng “Cha tụi bây”, mà trên bàn thờ ông ngồi đó nhìn cười. Khói hương bay theo ký ức. Có đứa thấy tui cay cay khóe mắt, chắc tại khói nhang….

Bài và ảnh Hồ Bửu Hòa