Thành phố nhỏ,  yên  tịnh và khá đẹp với những hàng đào trổ hoa  rực rỡ mùa xuân, hàng cây phong đỏ lá mùa thu và những lớp tuyết trắng muốt phủ đầy các mặt đường khi mùa đông đến, thích hợp cho những người già về định cư ở đây .

Sau một ngày làm việc mệt mỏi, rủ bỏ bao nhiêu vui buồn, thả mình trong chăn êm nệm ấm , tôi dễ dàng tìm được một giấc ngủ thật ngon lành.Thế mà, con người đôi lúc cũng thật là kỳ, khi phải đối diện với những ồn ào vô lối, với tiếng xe rú ban đêm, tiếng nhạc karaokê đinh tai nhức óc, tiếng chửi bới om xòm của mụ hàng xóm “văn hóa mất gà” …thì người ta lại thích và cần thiết một sự yên tĩnh. Còn giờ đắm chìm trong sự yên lặng quá thì dường như cũng thấy thiếu thiếu một cái gì !

Nhiều khi thức giấc nửa đêm, không gian yên lặng quá, lặng đến nỗi nhiều đêm nghe rõ tiếng sương rơi, tôi bỗng thấy buồn, một nỗi buồn vô cớ nhẹ nhàng …À thì ra không gian trầm lắng này khiến tôi như thấy đang thiếu, thiếu một cái gì gì đó !

Rồi một hôm , bà chị tôi, sau thời gian công phu theo Phật pháp, chị đã thỉnh về nhà một cái chuông nhỏ , tiếng chuông nhẹ nhàng buông trong những giờ công phu buổi sáng mai, tôi chợt tỉnh giấc …Đây rồi, tôi đã tìm ra!

À, thì ra là cái tiếng chuông ! Tiếng chuông mà tôi đã từng nghe trong những ngày thơ ấu , nó nằm im trong tiềm thức của tôi và nó chợt chỗi dậy ngày hôm nay. Tiếng chuông thanh thoát vang lên từ trong tĩnh lặng, đến đây từ hư vô, đem lại sự bình an, xóa hết bao muộn phiền bề bộn trong cuộc sống phức tạp này.

Ngay từ thời thơ ấu, tôi đã nghe tiếng chuông từ một ngôi chùa nhỏ , vọng về từ bên kia bờ sông, qua những bờ lau lách , nó vọng ngân nga trong những đêm vắng lặng ở chốn đồng quê .

Rồi chiến tranh đến,con sông nhỏ đã ngăn đôi bờ, bên này khu chợ là vùng ” quốc gia” , bên kia sông là vùng ”giải phóng”, tiếng chuông cũng tắt theo thời thế đoạn trường .

Tôi cũng đã bỏ làng quê để lên tỉnh học, rồi lên thành phố sinh sống ,tôi đã xa những tiếng chuông trong rất nhiều năm. Danh lợi, chiến tranh và hận thù đã xô đẩy loài người tới những âm thanh khác , tiếng của bom đạn, tiếng gầm của những dòng xe cộ trong thành phố mà luật lệ giao thông không được tuân thủ,tiếng khóc, tiếng cười, tiếng hát (hét), tiếng của những  nhịp sống xô bồ ,dòng đời cuồng loạn theo thời thế nhiễu nhương.

Rồi tôi bỏ quê hương đến sinh sống ở nơi xa lạ, một xã hội mà trật tự văn minh thuộc về bậc nhứt thề giới , luật pháp sẵn sàng xử phạt mọi rối loạn trật tự công cộng .Ngay cả tiếng cho sủa, tiếng gà gáy, tiếng chửi nhau, tiếng nhạc mở lớn…đều không được xuất hiện (nếu như bị thưa kiện làm mất giấc ngủ của hàng xóm ) thì chùa chiền cũng im bặt tiếng chuông.

Tôi đã quên, đã mất tiếng chuông , nhưng cái cảm giác thiếu thiếu chợt vùng dậy trong biết bao đêm phải đối diện với sự tĩnh lặng vô cùng ở nơi này.

Hồi nhỏ, bà tôi kể, ngày xưa đâu có đồng hồ, chỉ nhờ tiếng chuông chùa, chuông nhà thờ, tiếng gà gáy mà báo thức…Rồi lớn lên , khi biết vài chữ nghĩa, tôi mê tiếng chuông chùa trong Đường thi của Vương Duy, Mạnh Hạo Nhiên,Thường Kiến . Có lẽ không phải chỉ riêng tôi mà nhiều người cũng mê cái tiếng chuông chùa nửa đêm trăng tàn, sương xuống , quạ kêu và tiếng chuông chùa Hàn San vọng lại trong bài thơ nổi tiếng của Trương Kế, và còn nhiều tiếng chuông khác trong thi ca của văn học .

Tiếng chuông của phần hồn, của siêu thoát , của an nhiên tự tại, xóa tan đi bao nhiêu phiền lụy của trần tục đời thường .Vậy mà tiếng chuông đã không còn được nghe nữa !

Chùa chiền ngày nay ít được xây trên núi, trong rừng, nơi thanh tịnh, dễ tu tập vì không có nhiều khách vãng lai , thiện nam, tín nữ đến cúng dường. Khi chùa nằm trong phố thị thì tiếng chuông bị lạc lỏng, bị lấn áp giữa bao nhiêu tiếng xô bồ khác của sinh hoạt đời thường, có khi chùa không được phép đánh chuông.

Những quả chuông nằm im trong tháp, khách qua lại thờ ơ, sư thầy đôi lúc phải bận rộn đa đoan với sổ sách chi thu, với toan tính nợ nần vừa ân nghĩa, thương ghét thường tình…Ngày xưa Đức Phật bỏ cung điện mà đi, nếu muốn thì vua Tịnh Phạn sẽ cung cấp cho người nhiều xa mã, tiền hô, hậu ủng, xây dựng cho Người hàng chục ngôi chùa cho Người hành đạo , đâu cần phải lê đôi dép mòn qua khắp dặm đường nắng gió, sương rơi .

Tôi là người của hoài niệm, của văn chương , xin cho tôi tìm lại tiếng chuông đã mất . Tôi đã đi trên những giây phút cuối của đời người, đã qua bao nhiễu nhương thế sự, bao thị phi ganh ghét , bao âu yếm ngọt ngào , vậy mà vẫn thèm một tiếng chuông , thèm được có những giây phút thư thả đứng lại, trở về tuổi thơ , những giây phút  được thoát hồn theo tiếng chuông chùa :

”Chuông chùa ngân vọng âm vang

Thân tâm an lạc mơ màng hương xưa”…

NHÃ MY