Hôm nay là rằm tháng Giêng, rằm lớn nhất trong năm, còn được coi là ngày vía Phật tổ. Bởi vậy mới có thành ngữ: “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng.”

Rằm tháng Giêng còn gọi là Tết Nguyên tiêu, Tết Ngươn tiêu hay Tết Thượng nguyên của người Hoa. Theo sách vở, Thượng nguyên không phải là một ngày lễ Phật. Ngày xưa nó là Tết Trạng nguyên, dịp nhà vua vời các ông Trạng lại để thết tiệc và mời vào vườn Thượng uyển thăm hoa, ngắm cảnh, làm thơ.
Với các Phật tử, rằm tháng Giêng là dịp lên chùa cúng sao giải hạn, ước nguyện điềm lành.
Còn đối với bá tánh nói chung, đặc biệt là với các thành viên Yamaha Club (câu lạc bộ già mà ham vui), rằm tháng Giêng là ngày khép lại một lễ hội Tết. Từ ngày 16 tháng Giêng, người ta bắt đầu đếm ngược ngày chờ…  Tết năm tới.
Nhân nói chuyện rằm, tôi nhớ tới chuyện ăn chay. Những người thân của tôi thì người theo đạo Phật, kẻ theo đạo Công giáo. Nói vậy để cho thấy rằng tôi chớ có này nọ. Trước nay tôi vẫn thấy vương vướng với cái vụ người ta ăn chay bằng những món ăn giả mặn. Họ mần thiệt khéo, món chay mà giống hệt những món mặn thiệt, đủ cả: thịt heo kho tàu, thịt bò lúc lắc, cá bông lau nấu canh chua, gà xé phay trộn gỏi,…. “Rằng ngon thì thiệt là ngon. Nhưng ăn như vậy có còn ăn chay?” Nếu dùng những món giả mặn như vậy mà ăn chay thì quả là “miệng ăn chay mà tâm ngả mặn”. Ăn chay chính hiệu lá bồ đề chỉ cần nước tương, tương hột, chao, tàu hũ, rau củ… là lòng thanh mà tâm tịnh. Còn những món chay giả mặn kia thực chất chỉ là những món ăn cho người ăn kiêng (vegetarian) không muốn ăn thịt. Với tâm thức đó, ăn những món chay giả mặn như vậy thiệt là “hẩu xực”. Thỉnh thoảng tôi vẫn “rửa ruột” tại những tiệm bán cơm chay như vậy! Quả thiệt là lâu lâu ăn một bữa cơm chay, người mình có cảm giác nhẹ nhàng hơn.

PHẠM HỒNG PHƯỚC