Từ những năm đầu thập niên 80 thế kỷ trước, khi phụ trách chương trình Tiếng Thơ của Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM (VOH) thì tôi đã thường xuyên được đọc thơ của nhà thơ Phan Thị Nguyệt Hồng. Hơn 40 năm qua, Phan Thị Nguyệt Hồng vẫn trung thành với dòng thơ mang “những khúc tình dung dị” (tên một tập thơ của Phan Thị Nguyệt Hồng). Dịp Xuân Giáp Thìn 2024 tôi lại có dịp đọc bản thảo thơ sắp xuất bản của nhà thơ Phan Thị Nguyệt Hồng, tập thơ mang tên: Lời Khúc Tạ Mùa Xuân, vẫn nối tiếp với mạch thơ những “khúc tình dung dị” trước đây của chị!

Nhà thơ nữ Nguyệt Hồng, sau nhiều thập niên, thơ vẫn nồng nàn với tình yêu: Đừng để tình em hoang vu chập chùng mộng ước / đừng để lòng mình như lá sầu đông gặm nhắm nỗi buồn / cố níu kéo hạnh phúc mong manh tợ như hạt sương buổi sớm / đừng nhìn em xa lạ / Hỡi mùa xuân ngập tràn hạnh phúc của ta ơi… (trích bài thơ: Lời khúc tạ mùa xuân). Không nghiêng hẳn về tình yêu lứa đôi, nhiều bài trong tập được nhà thơ dành cho tình quê: Bỗng nhiên nhớ quá những cơn mưa / trắng cánh đồng xanh oằn ngọn dừa / ễnh ương rỉ rả buồn trong gió / phơ phất trên lưng áo lá trầm / Mẹ bước vẹo xiêu giữa mưa dầm / chiếc nón te tua không che nổi / cơn giận đất trời thăm thẳm sâu… (trích bài thơ: Dư âm); hay: Linh Mụ bâng khuâng, xa lắc mịt mù / Vẫn chiêu dụ những bước chân lãng tử / Ôm mãi trong lòng hình dáng quê hương / Huế mãi lung linh, rạng ngời La Chữ! (trích bài thơ: Huế – La Chữ quê tôi) . Tấm lòng nhà thơ nữ còn rộng mở với nỗi cảm thông những trẻ bất hạnh lang thang trên hè phố: Tuổi thơ em trôi trôi theo hoài vọng / trong đói nghèo mơ ước đủ đầy hơn / ước mưa rào trong nắng nôi đất nẻ / ước cánh đồng hoang vàng trĩu nặng cành… (trích bài thơ: Lặng lẽ).

Tôi đã nói đến ở trên, sau gần nửa thế kỷ, thơ Phan Thị Nguyệt Hồng vẫn luôn chan chứa “những khúc tình”, điều đó thể hiện rõ trong tập thơ mới này của chị: Nhớ vu vơ mùi rạ mới thơm lừng! / Đất rạo rực bỗng chuyển mình óng ả / Xuôi gió chướng tự tình cùng với lá / Âm âm buồn sương phủ xám trời đông… (trích bài thơ: Khúc gọi mùa). Sự hòa quyện vào nhau giữa hai thực thể biển và rừng: Biển trong đêm huyễn hoặc tỉnh mơ / rừng thăm thẳm thở dài trong nhớ / chim núi cô lẻ loi từng nhịp thở / ngỡ tiếng ai – giữa thinh lặng vô bờ… (trích bài thơ: Khúc ru biển với rừng). Cũng có lúc nhà thơ nữ tự vấn: Biết trách ai – khi tuổi lỡ làng rồi / trách định mệnh, sông cứ bồi – lở mãi! (Khúc tình buồn). Gan ruột của nữ sĩ đã phơi bày ra và xa xót như xát muối khi viết về “anh”: Không có anh cuộc đời như vô nghĩa / ngày buồn tênh đêm hiu hắt lạ thường / thu đã về không vàng hoa cúc / và mùa xuân không nắng ấm non tơ…” (trích bài thơ: Khúc tình cho anh). Trong nỗi lòng tưởng như vô vọng, bất chợt nhà thơ “phát hiện” mình có năng lực mới: “Se se mùa chuyển tàn thu / mẹ – ơi – con – biết – tự – ru – đời – mình!” (Khúc tự ru)…

Như những nhà thơ nữ khác, thơ Phan Thị Nguyệt Hồng cũng dành dạt dào cảm xúc cho người Mẹ, người Chị là những chân dung phụ nữ đã cưu mang, dạy dỗ từ thuở thiếu thời gian khó; cảm xúc thơ cũng trào dâng trước bao cảnh đời trẻ em bất hạnh; nhà thơ cũng dành nhiều dòng thơ cảm tác những tác phẩm nhiếp ảnh của người anh ruột, nhiếp ảnh gia Nguyễn Thành Cuộc; và – dĩ nhiên – không thể thiếu những vần thơ dành cho các con thương yêu của chị: Mẹ biết rồi đây con sẽ đi qua / những cánh đồng hoang mưa giông xối xả / hãy trung cang dũng cảm hơn người con nhé! / hãy là vầng trăng sáng, là ánh trăng vàng / soi tỏa nơi nơi mênh mang ước vọng / đừng tự cho mình là người quan trọng / biết trước, sau – biết nhân nghĩa đời thường… (trích bài thơ Lời mẹ).

Khép lại tập thơ Lời Khúc Tạ Mùa Xuân của Phan Thị Nguyệt Hồng, tôi thật sự nể phục cây bút này vì sự trung thành của chị đối với dòng thơ dung dị! Chính vì sự giản dị ở câu từ nên thơ chị luôn đầy ắp cái tình sâu nặng để chuyên chở sự dung dị ấy đến trái tim người đọc!

 2024
Nhà thơ HỒ THI CA