Các thầy cô anh chị kính mến, để thêm phần phong phú cho tongphuochiep-vinhlong.com thỉnh thoảng tôi gửi đến những bài viết về y khoa một cách khái quát mà mọi người có thể cùng chia sẽ được. Xin cô Hồng Khanh, Chú Phong Tâm, cô Lưu Phương, anh Hồng Ẩn ….. các nhà thơ nhà văn và anh chị bạn bè của trang nhà chiếu cố.(VVC)

VITAMIN LÀ GÌ?
Vitamin hay còn gọi là sinh tố là những chất hữu cơ, những chất nầy hầu như cơ thể con người không tự tổng hợp được, phải đưa từ ngoài qua ăn uống hoặc dưới dạng thuốc. Một điều mà bạn cần biết trong thức ăn hằng ngày của chúng ta chứa một lượng rất nhỏ vitamin nhưng rất ư là quan trong để duy trì các quá trình chuyển hóa đảm bảo sự sinh trưởng và hoạt động bình thưởng của cơ thế. Người thầy thuốc dùng đúng mức các vitamin cho bệnh nhân nó giúp ích rất lớn cho việc điều trị bệnh.

TẠI SAO VITAMIN D CÒN GỌI LÀ HORMONE ?
VT D hay gọi là sinh tố D, nó không phải là một loại sinh tố thường như vitamin a, b, c… nó là một loại sinh tố tan trong chất béo. Vitamin D thực chất là một loại hormone, nó được sản sinh ra từ cơ thể con người, dưới ánh nắng mặt trời, tia tử ngoại tiếp xúc với da chuyển cholesterol thành cholecalciferol (Vitamin D).
– Vitamin D là thuật ngữ dùng để chỉ một nhóm các hợp chất sterol, gồm từ D1 đến D7 – Nó được gọi với nhiều tên khác nhau như : colecalciferol, alfacalcidol, calcifediol, calcitriol và dihydrotachysterol, trong đó hai chất có hoạt tính mạnh nhất là vitamin D3 ( cholecalciferol) và vitamin D 2 ((ergocalciferol)

NHỮNG ÍCH LỢI VÀ VAI TRÒ CỦA VT D
A) XƯƠNG:
Nhiều người đều biết CALCIUM là thành phần cần thiết cho xương, thiếu calcium gẫy bệnh loãng xương, bênh còi xương ở trẻ em, khi dùng đủ calcium bênh vẫn xảy ra, lúc nầy người ta mới thấy vay trò của VT D. Vitamin D giúp cho ruột non hấp thu calcium, điều hòa calci um và phospho trong máu và nó còn giúp xương tăng hắp thu calcium. Chính nhờ vậy VT D gián tiếp óc ích lợi cho chữa bệnh còi xuong ở trẻ em và loãng xương người lớn.
B) VAI TRÒ PHÒNG BÊNH UNG THƯ:
Người ta thấy VT D có liên quan đến bệnh ung thư, nồng độ VT D thắp và không đủ có nguy cơ bị bệnh ung thư đặc là ung thư đại trực trang, ung thư vú, ung thư tuyền liệt tuyến …
Trong điều trị bênh ung thư, các bs nhận thấy VT D cũng gớp phần làm giảm đau cho bệnh nhân bị ung thư, nó còn giúp kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.
C) VAI TRÒ TRONG BỆNH TIM MẠCH.
Ngày nay người ta thấy VT D có một vai trò không nhỏ trong bênh cao huyết áp lẫn bệnh tim mạch, nhờ VT D hoạt động liên hệ Renin- angiotensin- aldosteroone, cũng như làm giảm bớt cholesterol có hại (LDL) và tăng cholesterol có lợi cho cơ thể (HDL)
D) VAI TRÒ MIỄN DICH:
Trong hệ thóng miễn dich của con người, các loại tế lympho B , lympho T đóng trò quan trọng, người ta thấy Vitamin D giúp hệ miễn dịch kích hoạt các chức năng phòng vệ của cơ thể bằng cách trang bị vũ khí cho các tế bào lymphoT, nhờ vậy người đầy đủ VT D ít bị bệnh cảm cúm, có phải chăng nhờ giúp hệ thống miễn dich nó đã gớp gớp phần vào phòng chóng bệnh ung thư để chứng được điều nầy phải cần nhiều công trình nghiên cứu nữa.
E) VAI TRÒ VT D VỚI NHỮNG BỆNH KHÁC :
Người ta nhận thấy với VT D có giúp ích đến các bệnh như:
TIỂU ĐƯỜNG
BỆNH ĐA SƠ CỨNG
ALZHEIMER

NHỮNG DẤU HIỆU GIÚP BẠN BIẾT THIẾU VT D:
A) TRẺ EM:
Dấu hiệu lâm sàng thiếu vitamin D Còi xương ở trẻ em: Những dấu hiệu về biến đổi xương có thể xuất hiện sau vài tháng thiếu vitamin D:
Các dấu hiệu của hệ thần kinh.
Những dấu hiệu gợi ý cho ta biết trẻ đang thiếu VT D như:
Trẻ hay quấy khóc, khó ngủ, ngủ không yên giấc, ngủ hay giật mình do thần kinh bị kích thích.
Ra nhiều mồ hôi về ban đêm, ngay cả khi trời lạnh (mồ hôi trộm).
Trẻ bị rụng tóc ở vùng gáy (dấu hiệu chiếu liếm).
Trẻ thường chậm phát triển thể lực, trương lực cơ giảm (cơ nhẽo), da xanh, lách to.
Dấu hiệu muộn: Các dấu hiệu ở xương. Các biểu hiện rối loạn ở xương có thể xuất hiện ở những xương khác nhau, tuỳ theo tuổi của trẻ và mức độ nặng nhẹ của bệnh.
Chậm mọc răng và răng mọc không cân đối, chậm biết lẫy, bò, đi…
Thóp rộng, bờ thóp mềm, lâu liền thóp.
Biến dạng hộp sọ, xương sọ mềm, ấn lõm, trở lại bình thường khi nhấc tay ra, đầu bẹt.
Bướu xương sọ, thường ở vùng trán, vùng đỉnh.
Đầu xương cổ tay to, phì đại thành “vòng cổ tay”.
Chuỗi xương sườn và biến dạng lồng ngực, chân vòng kiềng, cong vẹo cột sống.
Co giật do hạ can xi máu.

NHỮNG BIỂU HIỆN THIẾU VT D Ở NGƯỜI LỚN:
– XƯƠNG : Đau xương, đau cột sống, gãy xương, là những biểu hiện của bệnh loãng xương khi thiếu VT D.
– Suy giảm nhận thức.
Trầm cảm
Tiểu đường, ngày nay nghiên cứu thấy có mối liên quan giữa sự thiếu hụt vitamin D và bệnh tiểu đường loại 1, loai 2. Vitamin D có thể giúp hỗ trợ chuyển hóa glucose do đó thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến lượng đường trong máu thấp.
– Béo phì, béo phì là một trong những dấu hiệu của sự thiếu hụt vitamin D. Thiếu vitamin D có thể gây ra béo phì và nhiều vấn đề khác. Béo phì cũng có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nữa, vì vậy hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ về chế độ ăn uống của bạn.

BẠN CÓ ĐỦ VT D CHƯA?
Như chúng ta biết 80% nguồn cung cấp VT D cho cơ thể là từ sự tổng hợp của da khi tiếp xúc dưới ánh nằng mặt trời; do vậy những ai sống những nơi ít có ánh sáng mặt trời có nguy cơ không đủ VT D, hoặc những nghề nghiệp ở trong phòng hoặc những ai lo ngại tiếp ánh nằng mặt trời điều có nguy cơ thiếu VT D.
Vì vitamin D được sản xuất từ ánh nắng mặt trời, người ta thường lầm tưởng rằng ở những nước nhiệt đới như nước ta, không có vấn đề thiếu vitamin D. Sự thật là ngược lại: một tỉ lệ lớn dân số trên thế giới, kể cả các nước nhiệt đới, thiếu vitamin D. Theo ước tính của các chuyên gia, 40-50% dân số trên thế giới thiếu vitamin D. Nghiên cứu ở Thái Lan và Mã Lai cho thấy cứ 100 người thì có khoảng 50 người thiếu vitamin D. Riêng ở Nhật và Hàn Quốc, tỉ lệ thiếu vitamin D lên đến 80-90% ( Thông tin từ Ykhoa net)
Như phần trên đã đề cặp VT D tan trong chất béo, nên những ai kiên cử những thức ăn chứa dầu mở có nguy cơ thiếu VT D tầm trọng.
Một điều cần làm khi bạn thử máu nên yêu cầu thử VT D để biết cơ thể bạn có thiếu đủ ra sao để biết cách bổ sung.

BỔ SUNG VT D NHƯ THẾ NÀO
– Quan trọng hơn hết bạn tìm cách sinh hoạt dưới ánh nắng mặt trời sáng sớm trong vòng 10 phút sẽ thấy ích lợi cho sức khỏe vô cùng và đồng thời cũng cung cấp VT d cho cơ thể.
– Bạn nên ăn những thực phẩm giàu vitamin D như các sản phẩm sữa tăng cường dưỡng chất và ngũ cốc ăn sáng, cá giàu chất béo, gan bò, và lòng đỏ trứng…
Các thuốc đa sinh tố truyền thống chứa khoảng 400 IU vitamin D, song rất nhiều viên đa sinh tố hiện nay chứa 800 đến 1.000 IU. Có khá nhiều lựa chọn thuốc bổ sung vitamin phù hợp với mỗi người, bao gồm viên nang, viên nén, thuốc dạng lỏng và thuốc nhỏ. Dầu gan cá tuyết là nguồn cung cấp vitamin D tốt, song nếu dùng liều cao sẽ có nguy cơ nhiễm độc vitamin A.

NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ VT D:
Ngày nay có nhiều trường đại học y khoa, những bệnh viện, những nhóm y học nghiên cứu về VT D, xin giới thiệu cùng các bạn một số nghiên cứu để bạn tham khảo.
A) BỆNH ĐA XƠ CỨNG: Theo một nghiên cứu khoa học của Thụy Điển công bố trên Tạp chí Lancet Neurology, những phụ nữ có nồng độ vitamin D trong máu cao ít có nguy cơ mắc bệnh đa xơ cứng tới 61% so với những người có nồng độ vitamin D thấp. Lượng vitamin D thấp trong thời gian mang thai có thể làm tăng nguy cơ cho bé mắc đa xơ cứng sau này trong cuộc sống. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra, trẻ em tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng mặt trời giúp giảm nguy cơ phát triển đa xơ cứng sau tuổi 20.
B) BỆNH TIM MẠCH: Framingham – USA cho thấy, các bệnh nhân có hàm lượng vitamin D thấp (<15 ng/mL) có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn 60% so với những người có hàm lượng cao hơn. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, những đối tượng có hàm lượng vitamin D thấp (<15 ng/mL) có nguy cơ bị đau tim cao gấp 2 lần những người có hàm lượng cao (>30 ng/mL). Cũng như trường hợp của ung thư, cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định vai trò của vitamin D trong việc phòng bệnh tim mạch, song cho đến nay các bằng chứng vẫn rất khả quan.
C) GIẢM NGUY CƠ TỬ VONG: Một nghiên cứu trên 13.000 người Mỹ tuổi trên 20 cho thấy những người có nồng độ vitamin D thấp có nguy cơ tử vong tăng 26% so với những người có nồng độ vitamin D bình thường. Một phân tích tổng hợp kết quả nghiên cứu từ các nghiên cứu lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên cho thấy bổ sung vitamin D với liều lượng 300-2000 IU/ngày giảm nguy cơ tử vong 7% sau 3 năm theo dõi.

1. D) HỆ THỐNG MIỄN DỊCH: Các nhà khoa học tại đại học Copenhagen, Đan Mạch khám phá ra là vitamin D giúp hệ miễn dịch kích hoạt các chức năng phòng vệ của cơ thể bằng cách “trang bị vũ khí” cho các tế bào T- loại tế bào có nhiệm vụ tìm và tiêu diệt các vi khuẩn và virus xâm lăng cơ thể – giúp chúng hoạt động hiệu quả hơn. Nếu không được cung cấp đủ vitamin D, các tế bào T sẽ không đủ sức để phản ứng và bảo vệ cơ thể khỏi sự viêm nhiễm.
   E) UNG THƯ: Một nghiên cứu của Đại học Creighton (Mỹ) đã chỉ ra rằng, phụ nữ sau mãn kinh được uống 1.100 IU vitamin D3 và canxi giảm 77% nguy cơ bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư trong vòng 4 năm sau đó. Trong nghiên cứu, các đối tượng có hàm lượng vitamin D cao có nguy cơ mắc ung thư ruột kết thấp bằng một nửa so với những đối tượng có hàm lượng thấp. Tuy nhiên, chúng ta chưa thể đưa ra một kết luận chính thức về mối liên hệ giữa hàm lượng vitamin D và nguy cơ ung thư, song kết quả từ nhiều nghiên cứu khác lại rất hứa hẹn.
   F) NGÔN NGỦ TRẺ: Telethon của trường đại học Western Australia nghiên cứu thấy thiếu VT D ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngử của trẻ
   G) BÉO PHÌ:
   Nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Milan, Italy đã làm cho những người tham gia kinh ngạc khin trình bày kết quả nghiên cứu về tác dụng của vitamin D trong việc giảm cân tại Đại hội Châu Âu về béo phì.
   H) BỆNH ALZHEIMER : Ngăn ngừa bệnh Alzheimer, VT D cùng với acid béo omega-3 DHA có thể kiểm soát sự kích động tâm trạng và cải thiện các triệu chứng liên quan đến bệnh Alzheimer, theo kết quả của một nghiên cứu được công bố hồi tháng 2 trên tạp chí Bệnh Alzheimer

TẠM KẾT LUẬN:
Các bạn thân mến qua những công trình nghiên cứu người ta thấy, rằng thiếu hụt vitamin D không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư, mà còn tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương, tim mạch, cao huyết áp, tai biến mạch máu não, đái tháo đường, vẫy nến, viêm đường ruột, viêm khớp, viêm gan, nhiễm trùng, lao phổi, v.v…Người thiếu vitamin D thường hay bị đau nhức cơ bắp, hay bị té ngã và dễ bị gãy xương. Ở những phụ nữ lúc mang thai, thiếu vitamin D làm tăng nguy cơ sinh con với chấn thương não, thậm chí dị tật. Đa số những nghiên cứu trên dựa vào sự thống kê đưa ra nhận xét, cần có nhiều cứu khác để bổ xung để chứng minh những giá trị thực sự của VT D về phòng chống một số bệnh mà các nhà nghiên cứu nêu lên.
BS Võ văn Chín