Cô Trầm Hương Ptt thân. Thơ Haiku,  Trầm Hương Ptt tưởng tôi giỏi, giàu kinh nghiệm làm thể loại nầy thì cô đã lầm rồi! Xin nói thật lòng… tôi chỉ tình cờ đọc được thể lệ “Cuộc thi thơ Haiku Nhật – Việt, Lần 3 và qua nội dung hướng dẫn…” khá hạn chế trên báo chí chỉ có vậy, tôi chưa có điều kiện, thì giờ nghiên cứu sâu về thể loại nầy, có chăng là đọc qua các bài của những người đã làm trước được phổ biến ít ỏi. Có lẽ nhà thơ Hồng Băng hiểu nhiều hơn tôi vì thấy có một dạo anh trình bày rõ ràng trên trang nhà, cho thấy HB có nghiên cứu kỹ lưỡng.

Cá nhân tôi tạm hiểu như thế nầy, “luật thơ Haiku”: bắt buộc, bài chỉ có 3 câu, không được quá 17 âm tiết, (tức là không được vượt quá 17 từ), với 5-7-5 có nghĩa là: câu đầu 5 chữ, câu giữa 7 chữ, câu cuối 5 chữ (không câu nào được thừa chữ). Tuy nhiên, (ngược lại) mỗi câu được cho phép làm ít từ hơn, có thể (tối đa) mà không sai luật và vẫn được gọi là thơ Haiku. Thí dụ: “Vô ngã/ Nghiêng lòng/ Ý”, bài nầy tôi viết phản hồi bên bài của Phương Nga. Như vậy bài Nắng lạnh và bài Vô ngã trên vẫn được gọi là thơ Haiku, không sai. Thơ Haiku ít từ mà hay được mới “độc chiêu”, tùy thủ pháp, tài năng của người viết.

Có một điều cần lưu ý: Thơ Haiku cần có “quý ngữ “, Ý kỵ lộ, không đưa ý ra mà người đọc tự hiểu, 3 câu gần như không kết ý nhau mà ý có gắn kết. Trong bài thơ phải nói lên được 1 mùa của 4 mùa trong năm, dầu không nêu rõ lên. “Có tính thiền trong thơ càng hay, không cấm nói đến tình yêu”.  Tóm lại, thơ Haiku rất kiệm lời (càng ít từ càng đạt), đọc bài thơ ít lời mà hiểu rộng, cảm xúc… là bài thơ hay. Riêng PT tôi không đủ khả năng đó, nên “chế biến” chuyển thể Lục bát cho dễ hiểu, không có trong luật thơ haiku.

Các bài thơ của Trầm Hương Ptt đều đúng nguyên thể haiku thơ truyền thống Nhật, tứ súc tích, gợi, tuy chưa đáp ứng hết yêu cầu, do thể thơ ngắn (ít chữ) nên cần tránh dùng từ trùng lập không cần thiết, nếu có thì đạt hơn. Chúc TH. Ptt thành công hơn nữa cho những bài sau.

Phong Tâm