Mùa Xuân vốn là thời gian có cảnh sắc tươi đẹp khi thiên nhiên bắt đầu vào một chu kỳ mới, vạn vật tốt tươi . Những ngày đầu năm là cơ hội để nhà nhà người người sum họp gia đình , chia sẻ nỗi hân hoan hạnh phúc bên ly  rượu mừng Xuân . Đồng thời cũng là thời gian của những lễ hội cổ truyền tưởng nhớ tri ân các bậc Tiền nhân , lễ tạ mùa mới .Trong không khí xum vầy yêu thương , đượm nồng tinh thần ” Uống nước nhớ nguồn ” của những ngày Tết dân tộc , tôi hồi tưởng về một lễ hội truyền thống đặc biệt mà mình đã có vinh hạnh được tham dự trong năm 2015 .

Phần 1 : VỀ THĂM MỘ TỔ

Hôm 22/8, tôi có duyên may được đi tham dự  Đại lễ hiệp tế họ Thân Thừa Thiên Huế , tổ chức tại thôn An Lỗ , Huế. Với bao nao nức mong chờ từ bao ngày qua , tôi cơ hồ thao thức suốt cả đêm trước.

Sớm mai ngày 22/8/2015 nhằm mùng 9 tháng 7 năm Ất Mùi , tôi cùng các chị trong thân tộc họ Thân thức dậy sớm để chuẩn bị đi dự lễ. Bỗng dưng tôi cảm thấy bồi hồi như tâm trạng của cô bé ngày xưa lần đầu đi lễ Chùa Hương trong thơ Nguyễn Nhược Pháp.

Chẳng phải “vấn đầu soi gương ” nhưng tôi cũng phải ngồi trước gương nghiêng ngó tô điểm cho mình một bộ dạng tươm tất khi lần đầu được dự một lễ hội cổ truyền long trọng 6 năm mới được tổ chức một lần này .

Tôi được biết họ Thân là một trong số vài tộc họ lớn và danh giá nổi tiếng của đất Thần kinh  đã có lịch sử trên 1000 năm , vốn dòng quan quyền , có truyền thống học hay biết rộng , nhiều bậc danh nhân trước kia đã làm đến chức Thượng Thư trong triều đình Huế. Đặc biệt có nhà học giả lỗi lạc  Tiến sĩ Thân Nhân Trung , người cách đây gần 7 thế kỷ là nhân sĩ đầu tiên được vinh dự đề tự vào bia Văn Miếu , đã ghi câu nói nổi tiếng mà muôn đời vẫn còn nguyên giá trị ” Hiền tài là nguyên khí quốc gia “.

Họ Thân cũng có nhiều người trở thành phò mã của các vua triều Nguyễn . Kiến thức của tôi về tộc họ Thân Thừa Thiên Huế còn rất ít ỏi , sơ sài nên chẳng dám múa rìu qua mắt  các bậc trí giả họ Thân xuất chúng  tinh thông .

Tôi chỉ muốn viết lại ở đây những suy nghĩ và cảm xúc của cá nhân trong lần tham dự Lễ hội trọng đại này. Đại lễ hiệp tế họ Thân Thừa Thiên Huế năm nay tổ chức ba ngày từ 21/8 đến 23/8/2015 ( nhằm mùng 8/7 đến 10/7 năm Ất Mùi ).

Chúng tôi đi vào ngày 9/7, tức là ngày có thời gian dành cho các đoàn đến hành hương bái Tổ trong buổi sáng . Còn các ngày khác để thực hiện các nghi thức cổ truyền của lễ hội cũng rất linh đình trọng thể  như tôi được nghe kể lại.

Mộ Tổ họ Thân nằm tại thôn An Lỗ, xã Phong Hiền, huyện Phong Điền, bên dòng sông Bồ thơ mộng cách thành phố Huế về phía bắc khoảng 20 km , đi ô tô mất  độ  40 phút .

An Lỗ là nơi Ngài Thân Đại Lang, thủy tổ họ Thân Thừa Thiên Huế từ thế kỷ 15 đến khai canh lập làng khi nhà Trần mở cõi về phương Nam, 700 năm trường đã qua từ đó.

Trời xứ Huế sáng đầu thu trong xanh nắng vàng óng ánh như mật ong. Lần đầu, tôi đi về miền ngoại ô Huế nên háo hức say mê ngắm nhìn cảnh vật bên đường . Ra khỏi khu phố xá đông đúc người xe , cảnh vật càng lúc càng thiên nhiên êm đềm với những đồng lúa mênh mông trải dài hai bên đường , thỉnh thoảng vẫn thấp thoáng bóng vài con trâu lững thững khiến tôi liên tưởng đến các bức tranh làng quê trong sách Quốc văn thuở nhỏ . Tôi rất thú vị lẫn ngạc nhiên vì gần như hiện nay ở nông thôn ít dùng trâu bò vào việc đồng áng nữa !

Đang mơ màng thả hồn với cây cỏ chung quanh, phút chốc đoạn đường phia trước sáng bừng  với đủ màu cờ phướn sặc sỡ tung bay. Mọi người trên xe cùng buột miệng như reo lên ” Tới rồi “. Không khí lễ hội đã hiện diện đây đó. Những đoàn xe ô tô lớn nhỏ đậu dọc hai bên lề, từng đoàn người trang phục  rực rỡ sắc màu tụ tập từ ngoài đến suốt lối dẫn vào sân Từ đường. Do chưa đến giờ vào vái Tổ theo thời gian quy định của Ban Tổ chức , chúng tôi đến viếng mộ Tổ trước .

Khu mộ Tổ nằm cách  Từ đường khoảng hơn nửa cây số . Xe đậu ngoài đường lớn, chúng tôi đi bộ theo một lối nhỏ giữa ruộng lúa khoảng vài trăm mét mới đến khu mộ Tổ. Ở đây cũng đang rất đông người thăm viếng .  Khu mộ có nhiều tấm bia lớn , ghi những dòng chữ Hán để mô tả về thân thế và công lao Vị Tổ họ Thân ( tôi đoán thế ). Cả khu khá rộng nhưng vô cùng sạch sẽ , cây cối hoa lá thắm tươi vì luôn được trông nom bảo tồn nghiêm cẩn . Có hai cây bọp cổ thụ cao lớn đứng vươn thẳng trời xanh hai bên mộ Tổ khiến khung cảnh thêm phần uy nghi khoáng đạt, thoảng trong mùi hương khói nhẹ nhàng lan tỏa , tôi chợt thấy lòng mình bồi hồi niềm tôn kính sâu xa với bậc tiền nhân Thân tộc .( Cây bọp gần giống như cây đa , tiếc là máy ảnh tôi không thể thu trọn hình ảnh này ) .

Mấy thửa ruộng bao quanh khu mộ Tổ đang mùa lúa chín vàng hực, chúng tôi đi giữa mùi thơm lúa mới ngạt ngào quyện theo mỗi bước chân người như hòa cùng niềm hân hoan của ngày Đại lễ .

NGUYỄN THỊ ĐỨC TÍNH ( 8/2015 )

               H1

         H2

H3

      H4

H5