Đã là người Huế thì ai cũng biết đến những loại bánh mặn rất phổ thông, bánh bèo, bánh nậm, bánh ít, bánh bột lọc mà người Huế thường gọi tắt một cách rất thân thương là “bèo, nậm, ít, lọc”.
Đây là những loại bánh ăn chơi có thể tìm thấy nhiều nơi ở Huế, trong những tiệm ăn nổi tiếng, trong những tiệm bình dân, trong những quán bên đường hoặc những gánh hàng rong….
Du khách đến Huế mà không thưởng thức bánh Huế thì thật là một sự thiếu sót đáng tiếc.
Chúng tôi tuy không phải dân Huế chính cống, chỉ là Huế lai một nửa nhưng qua bàn tay khéo léo của mẹ nên lúc còn sống trong gia đình, chúng tôi gần như đã được nếm hầu hết các loại bánh Huế do mẹ làm. Năm 2013 phái đoàn của chúng tôi là 12 người đến từ ba lục địa, Úc Châu, Âu Châu và Mỹ Châu, gồm tất cả các anh chị em thân thuộc cùng mẹ chúng tôi, hẹn gặp nhau tại Saigon làm một chuyến đi xuyên Việt để tìm lại kỷ niệm của thời xa xưa.
Đi máy bay từ Saigon ra Đà Nẵng rồi ở lại Hội An ít ngày, sau đó tiếp tục cuộc hành trình để thăm quê ngoại bằng xe hơi. Chúng tôi đến Huế vào buổi chiều, tại khách sạn đã có mặt người thân ở Huế đến đón chào. Tay bắt mặt mừng, nghẹn ngào vì đã mấy chục năm mới gặp lại nhau. Sau khi hàn huyên, nhận phòng và rửa mặt cho tỉnh táo, chúng tôi được người sở tại dẫn đi ăn tối, ăn bánh Huế tại tiệm nổi tiếng.Tiệm không xa khách sạn nên chúng tôi quyết định đi bộ để xem phố xá về đêm, riêng mẹ chúng tôi thì dùng xe xích lô và có người tháp tùng. Mẹ đã 90 tuổi, hơn nữa lề đường rất khó đi vì hầu hết bị chiếm nên đôi khi phải đi xuống mặt đường, xe cộ qua lại thật nguy hiểm.
Mọi người dục nhau đi nhanh vì tại Huế các tiệm ăn không mở khuya như ở Saigon mà thường đóng cửa sớm.
May quá, chúng tôi tới nơi thì vẫn còn kịp giờ; mặc dù là những người khách cuối cùng nhưng vẫn được tiếp đón nồng hậu. Phái đoàn lên đến gần hai chục người, bánh không còn nhiều, nhà hàng phải sửa soạn làm thêm nên chờ hơi lâu. Bụng đói, bánh nóng thơm phức nên mọi người đều chiếu cố tận tình các món “bèo, nậm, ít, lọc” và thêm món bánh lá chả tôm, món bánh trưởng giả làm toàn bằng tôm tươi dành cho người sành ăn.
Riêng phần tôi, có lẽ sự chờ đợi của tôi về các bánh Huế quá cao hay vì bánh được làm cấp tốc, ăn lúc bánh còn quá nóng nên hơi thất vọng về chất lượng của bánh. Biết vậy nhưng để bụng vì không muốn làm buồn lòng những người thân đã hướng dẫn.
Những ngày ở Huế thật êm đềm, trời cũng chiều lòng người từ xa về thăm quê hương xứ sở nên không khí mát mẻ, dễ chịu mặc dù đây là khoảng thời gian nóng nực nhất trong năm. Chúng tôi về quê thăm từ đường, thăm phần mộ của tổ tiên, thăm các thắng cảnh, đi đò trên sông Hương để tận hưởng cái mát của gió sông và ngắm nhìn phong cảnh hữu tình ở ven sông cùng thưởng thức nhiều món ngon của Huế.

Cuộc vui nào rồi cũng đến hồi kết thúc, ngày cuối cùng rời quê ngoại để lên xe lửa ra Thanh Hoá, thăm quê nội cũng đến. Sau khi rời khách sạn, chúng tôi kéo nhau tới nhà anh chị họ và ăn bữa ăn cuối cùng ở Huế trong lúc chờ giờ ra ga.

Huế đã đón chúng tôi bằng “bèo, nậm, ít, lọc” thì Huế cũng tiễn đưa chúng tôi bằng các loại bánh thân thương là tình tự quê hương gắn liền những người yêu Huế. Bước vào trong nhà, một bàn dài mà trên bàn đã sắp sẵn chén, đũa và những dĩa bánh các loại bánh Huế, gói bằng lá chuối xen với những dĩa nem chua đã bóc sẵn mầu hồng tươi, những miếng chả Huế xinh xắn bằng hai ngón tay chập lại, những miếng chả tôm đã cắt sẵn, mặt trên màu vàng cam trông thật hấp dẫn, những chén nước mắm màu hổ phách, những miếng ớt xanh, những miếng chanh mọng nước. Chỉ nhìn không mà dịch vị đã tiết ra đầy, mùi thơm của bánh thêm vào đó mùi thơm của nồi chè hạt sen, hạt sen tươi của hồ Tịnh Tâm, từ bếp bay ra ngào ngạt làm những người có “tâm hồn ăn uống” như tôi có cảm giác như đang lạc vào cõi thiên thai của thế giới ẩm thực.
Tôi vừa ăn vừa ngậm mà nghe, bánh nào cũng ngon, đặc biệt là món chả tôm, béo béo, thơm thơm mùi tôm tươi, ngọt mặn hài hoà với những miếng hạt tiêu đập dập xen lẫn cay cay, cuộn trong miếng bánh lá mỏng như tờ giấy, chấm vào chén nước mắm ớt chanh.
Phải công nhận đây mới chính thực là bánh Huế, hỏi ra mới biết đó là bánh của quán bà Đỏ. Người chị họ cho biết, bánh Huế của bà Đỏ ngon lắm nhưng hôm đầu tiên không đưa phái đoàn tới vì tiệm ăn trông không khang trang như quán đã đến nên sợ bị chê.
Ông bà chúng ta thường dậy “ăn trông nồi, ngồi trông hướng” nên rất ngon miệng nhưng tôi vẫn phải e dè, dành phần cho các anh chị em khác mặc dầu còn rất thòm thèm, chưa đủ. Tôi nghĩ các anh chị em cũng ở trong tình trạng của tôi nên dễ thông cảm, phải chi người chị họ đặt gấp đôi, gấp ba số bánh thì mới đủ cho chúng tôi dùng thoả thích.
Sau này mới vỡ lẽ ra là bánh đặt rất nhiều nhưng người chị họ quá vui và bận bịu vì cả một phái đoàn đến thăm nhà, khi bánh đã vơi mà không để ý nên quên đem ra tiếp tế. Báo hại, sau khi tiễn phái đoàn ra đi, chị ấy phải chia cho các chị em khác ăn dùm mà vài ngày vẫn chưa hết…..!!!! Thế mới biết “nhất ẩm, nhất trác, giai do tiền định” quả thật là đúng. Có sẵn ê hề, chỉ cách nhau trong gang tấc, từ nhà bếp ra phòng ăn mà ông trời không cho ăn thêm thì cũng đành chịu.

Các món ăn Huế đã được giới thiệu khá nhiều trong Bếp Ấm, riêng món bánh Huế thì chỉ có món bánh bột lọc duy nhất của Vân Hà. Nhân đây Bếp Ấm sẽ giới thiệu lần lượt từ đầu các món bánh Huế chọn lọc đến quý vị bạn đọc, nhất là những đọc giả trung thành của Bếp Ấm. Những công thức này không phải là công thức lấy từ các trang web nấu ăn trên internet mà là những công thức gia truyền, đã được gìn giữ và cải thiện trong mấy chục năm của các bà nội trợ có tiếng là nấu ăn khéo trong vòng quen biết của Bếp Ấm
Hy vọng là quý vị sẽ thành công và hài lòng khi áp dụng công thức của Bếp Ấm, sẽ luôn là bạn đồng hành trung thành để hơi ấm cũng như hương thơm của các món ăn của Bếp Ấm sẽ càng ngày càng lan xa…..Mong lắm thay !

  CÁC LOẠI BÁNH HUẾ 
(Công thức sẽ được đăng liên tiếp nhiều tuần trên Bếp Ấm)

Theo chiều kim đồng hồ

1&2- Bánh lá, Chả tôm

3&4- Bánh nậm

5- Bánh ít trần

6- Bánh ít ram

7&8- Tôm chấy, Bánh bèo

9&10- Bánh bột lọc

11&12- Thịt nướng, Bánh ướt thịt nướng

13 (giữa)- Bánh khoái Huế

Bài viết và hình ảnh : Lê Thân Hồng Khanh