Hôm qua 23/4, đi qua tòa soạn Quán Văn, anh Nguyên Minh đưa cho tôi 3 cuốn sách của nhà văn Kiệt Tấn gửi tặng tôi hồi tháng 3/2017, trước khi anh về Pháp gồm hai quyển Sự Đời dày tổng cộng gần một ngàn trang và một quyển “Lục bát điên & Thơ rời” dày 372 trang.

Sự Đời I là tập Tiểu luận-Phiếm luận- Phê bình trong đó có phần tiểu luận gồm 6 bài về triết học (3 bài nói về Sartre + 3 bài dịch) ; 23 bài Sự Đời được khởi đầu bằng ý tưởng mở đầu: Sự đời như chiếc lá đa/ Đen như mỏm chó chém cha sự đời.

Với ba bài viết về Sartre, tôi hơi ngạc nhiên vì chính tôi đã nghe anh trao đổi với một học giả triết là anh không quan tâm đến triết học và anh nói thẳng rằng: “Tôi chỉ thích những gì thực tế như tình dục chẳng hạn”. Ấy vậy mà giờ đây trên tay tôi có đến sáu bài vừa viết, vừa dịch của các nhà báo Pháp :Frédéric Ferney , Michela Marzano, D. Kongtriil Rinpoché (những bản dịch này có thể đọc từ talawas.)

Đọc các bài Nghĩ lai rai, trong đó có những câu ranh ngôn, những câu chuyện vui ngẫm mà thấm thía. Thí dụ: Trong đời sống, có một cách chữa trị hữu hiệu nhứt chứng nhức đầu là sự giễu cợt.

* Ở đời có ba trình độ ngu: Ngu mà biết mình ngu là ngu ít. Ngu mà không biết mình ngu là ngu  vừa (trung ngu); ngu mà tưởng mình khôn là ngu lớn (đại ngu, nói xuôi chứ không nói lái)

* Ở đời cái gì cũng (có thể) quan trọng, nhưng nghĩ cho cùng cũng chẳng có gì là quan trọng. Câu này tôi nghe anh nói nhiều lần với các độc giả của anh.

Đây là một câu chuyện đọc chơi cho vui

CHUYỆN LÀM THƠ

Bận nọ trong lớp học, để dạy cho học trò mình làm thơ, cô giáo đương cử ra một thí dụ: “Ao thu lạnh lẽo nước trong veo/ Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo. Chữ veo và teo thuộc vần eo. Làm thơ cốt nhứt là phải có vần, các em hiểu chưa?” “- Dạ hiểu”

Thực tập. Trò thứ nhất, cũng cảm đềtừ cái ao: “trong một cái ao cóc/Em thấy bơi lội một bầy cá lóc”. Cũng được. Trò thứ hai, cũng cái ao. “Trong một cái ao ếch/ Em ngó hoài chẳng thấy gì hết.” Không hay lắm, nhưng mà có vần, thôi cũng được. Trò thứ ba, cũng vẫn cái ao. “ Trong một cái ao nhái/ Em bước xuống nước lên tới…” Tới đây em nhỏ bổng nhợn, bèn nhỏ bước ngập ngừng: “lên tới, lên tới . . .” . Cô giáo sốt ruột thúc: Nước lên tới đâu em?” Dạ dạ Trong một cái ao nhái/ Em bước xuống nước lên tới đầu gối”. Cô tức quá đập cây thước xuống bàn: Bộ em không thể nào rán thêm chút nữa cho nó có vần hay sao?” . “Dạ thưa cô.. . thưa cô em cũng rán lắm nhưng mà ngặt vì ao nước nó cạn quá”

Trong quyển Sự đời II là những bài viết về anh của bạn bè, những nhà phê bình trong và ngoài nước, trước và sau năm 1975 viết về anh. Đặc biệt , có bài “Thơ văn quê nhà trong trí nhớ” trên 5.000 chữ viết về cuộc đời anh, có nhắc đến thời gian ở Vĩnh Long.

Với 3 quyển sách này, không thể một sớm một chiều mà tôi “nuốt” hết, phải có thời gian nghiền ngẩm. Đọc để biết thêm về anh, về những suy nghĩ của anh về quê nhà. Giờ đây anh đã về nhà ở Bagnolet ngoại ô Paris, chẳng để lại địa chỉ email, số điện thoại để tôi nói lời cám ơn. Biết anh thỉnh thoảng có đọc trang nhà, thôi thì cám ơn nơi đây vậy.

           Bài và ảnh Lương Minh

h1                                             Lương Minh tại TS Quán Văn

h2                Lương Minh-  Nhà văn Kiệt Tấn-  Nhà văn Nguyên Minh

h3