Kính anh Phú Thạnh, Rất tiếc là mấy hôm nay, tôi lu bu chút chuyện nên không biết anh có phản hồi việc 3 bài thơ. Bài thơ đầu CON KIẾN, tôi không dám vỏ đóan vì không hiểu ý tác giả. Có lẽ nên để tác giả Cửu Long có đôi lời, nhằm bạn đọc và Ông Tiên của anh được thông suốt hơn. Cũng nên nói thêm, haiku không thể hiểu bằng suy luận, tách chẽ, tổng hợp..Nó thường hiểu qua trực nhận mà cái trực nhận này lại đòi hỏi kinh nghiệm, vốn hạn chế trong mỗi cá nhân.

Còn bài 2 và 3, là những bài mới, tôi có thể hiểu được phần nào dù chưa rõ tác giả. Ở bài 2 có xuất xứ từ những bài giảng trong kinh Phật. Theo đó thì ngón tay là phương tiện và mặt trăng là cứu cánh. Muốn thấy mặt trăng thì phải nhờ ngón tay, nhưng coi chừng, đừng lầm ngón tay là mặt trăng, phải quên đi ngón tay, quên đi cái phương tiện này. Sẽ ra sao nếu ta lầm lẫn. Còn đâu ánh trăng vàng để tụi mình làm thơ! Thế nên, theo tôi thì từ QUÁN  là từ đắc trong bài haiku này. Quan sát, thấu lý, thông suốt là chuyện phải làm của người hành giả.

Bài 3 cũng từ Phật giáo. Thiền có 2, Vô ngôn, bất chấp văn tự và sử dụng ngôn ngữ Duy Thức. Ở bài này là cách 1. Hành giả chiêm nghiệm, quán tưởng…để bắt gặp chân lý (SÁNG)

 Trên đây chỉ là cách diễn giải theo cá nhân, có thể còn khiếm khuyết, sai sót. Mong anh thông cảm. Việc café thì ok thôi. Hẹn anh khi có dịp. Chúc vui, khỏe.

Thân kính.

Hồng Băng