Kinh doanh cà phê cứ tưởng chất lượng cà phê ngon, hợp gu là có khách đông, thế nhưng hiện nay khách chọn cả khung cảnh quán. Quán càng đẹp thì khách càng đông, ngắm vẻ đẹp quán ư ? Chỉ là một phần, còn phần lớn là khách muốn chụp hình kỷ niệm với quán và đưa lên phây.

1, Trang trí theo kiểu nhà xưa:

Khách hiện nay đi quán cà phê phần lớn là giới trẻ. Nói đi cà phê là cụm từ chung chớ còn vô quán kêu sinh tố, nước ép trái cây, kem, Yaout … cũng được chứ không hẳn phải uống cà phê đen, cà phê sữa. Do đó, giới trẻ thường thích quán đẹp, mà đẹp ở đây phần nhiều là màu sắc và cổ xưa. Quán là căn phố có sẳn, chủ nhân chỉ cần thuê họa sĩ  trình bày thêm sao cho có nhà tranh vách đất, con sông quê…

Bảng hiệu quán thường thì vẽ chữ theo kiểu xưa, chữ lớn chữ nhỏ không đồng nhất trên mãnh gỗ. Tường màu vàng hay màu xanh lá cây, nhìn giống các nhà phố cổ Hội An. Nếu đi theo kiểu này thì treo thêm các lồng đèn đỏ hình trái bí, gắn đèn thêm cho lung linh. Một vài tấm liễn gỗ đen viết chữ Nôm mạ vàng. Loại này ở Sài Gòn có rất nhiều như Cà phê Chất (Nguyễn Giản Thanh, F15, quận 10;. Cánh Đồng Xanh, Hóc Môn, Các quán sân vườn, thường dùng gạch chưa tô, cây kiểng. đồ vật xưa như các quán trong hệ thống Cộng Cà phê; đưa vô vài vật dụng cũ hư như đồng hồ treo tường ODO, máy đánh chữ, đèn măng xông; dụng cụ nhà nông như cối đá, thúng nia hoặc xe Vespas như cà phê Đồ Cổ 1975 (Thủ Dầu Một); cà phê Đời Đá Vàng , phường 3(Vĩnh Long). Cà phê Hoa Gạo,. ROVINA ở Bình Thạnh. Cà phê Tem Phiếu chưng bày các vật dụng  thời bao cấp ( Đồng Xoài, Bình Phước ). Tranh ảnh , đèn xưa, sách xưa như Cà phê Hoài Niệm ở Cần Giờ. Family Garden ở Gò Vấp..Cũng có quán dùng sách trưng bày như: Cà phê Sách Hub Book ở Tân Bình, Cà phê Antiko ở Bình Thạnh, cà phê Chiêu ở đường Hoàng sa (tân Định) sách để trừng bày chứ ít khách lấy xem

Trang trí có dáng dấp Chăm thường là các quán ở Đà Nẵng, ở tỉnh thành khác cũng có như Cà phê Lối Xưa ở Gò Dầu, Quận Tân Phú. Có quán lấy một vài mô hình tháp Chăm bằng gốm Bàu Trúc trưng bày như quán Wind (h. Long Thành, Đồng Nai)

Một số quán xây nhà Rông đón khách ở các tỉnh Tây Nguyên như Cà phê ARUL, Cà phê Amies, Trần Nhật Duật (Ban Mê), đem cả tượng nhà mồ trang trí như cà phê Làng Hồ Art Gifts ở Kon Tum..

2.Xây nhà cổ xưa:

Nhiều quán đầu tư hẳn những ngôi nhà kiểu cổ.  Mua lại nhà cổ đã dùng hay nhà giả cổ cột bằng xi măng. Quán Xưa và Nay ở Lê Thị Hà, Hóc Môn chủ nhân mua nhà cổ 170 năm về làm quán. Trà quán Cung đình (Thủ Dầu Một) xây trên nền đất rộng; Nhã Viên quán ở Phường Bửu Long, TP Biên Hòa. Trong nội thành Sài Gòn, quán  cũng xây Tứ Phủ cà phê , Đ.B.P , Q.3, trình bày như ở phủ quan ngày xưa, có người nói là lấy mô hình đền thờ Mẫu ngoài Bắc. Có quán chỉ dùng một gian nhà cổ như Không Gian Việt , thị trấn Tân Hiệp, Hóc Môn. Các quán này thường đi với sân vườn, có hồ sen, hòn non bộ cho giống với nhà giàu xưa hay bậc quan lại. Nhiều người cho rằng đây là cách hưởng thụ của chủ nhân (doanh nghiệp), vừa hưởng nhàn vừa chia sẻ cho người đồng điệu, chứ bỏ tiền đầu tư các quán này khó mà thu hồi vốn.

Ngoài nhà xưa kiểu Nam bộ , còn có nhà xưa kiểu Pháp. Đây là trường hợp có sẳn hiện trạng, chủ nhà cho người ngoài thuê  hay nhà cổ nhà nước đang quản lý cho thuê một phần để làm quán như nhà của Công tử Bạc Liêu, Cà phê Bảo Đại Vi la ở Hồ Lak (Dak Lak)

Mấy quán nhà cổ xưa thu hút khách nữ, họ mặc áo dài để làm tiểu thư khuê các lấy ảnh đẹp làm album cho mình. Không được chiếm trọn căn nhà xưa kiểu Pháp thì quán trang trí một phần nội thất  như The Marko, đường Đặng thúc Vịnh ( Hóc Môn); Lâu Đài Đá, ở Thôi Hiệu, quận Tân Phú hoặc nhà xưa treo tranh như Sonata Art , (Lương Thế Vinh, Huế.)

3.Từ cây kiểng, cá Koi đến chỗ ngồi trên cây

Cách nay sáu năm tự dung phong trào nuôi cá KOI trong các quán  cà phê. Đầu tiên thấy ở Thủ Đức, sau nở rộ ở CANA KOI Ở Tân Chánh Hiệp , quận 12, quận Hóc Môn. Và nuôi nhiều đến nổi khách đi phía trên nhìn xuống chóng mặt như Oasis (Gò Vấp), Các quán này xây bàn âm xuống thấp hơn nền nhà , ngồi uống cà phê nhìn cá tung tăng ngang tầm mắt, hay nuôi trong lồng kính cho trẻ em vui chơi.

Nếu như có quán cho khách ngồi bàn âm dưới đất, thì cũng có quán thiết kế chỗ ngồi trên ngọn cây như Du Miên, đường Phan Văn Trị, Gò Vấp. Thiết kế nhiều gác gổ trên cây cổ thụ để khách ngồi ngắm cảnh trời mây. Mấy quán này được nam giới ưa chuộng vì được hút thuốc thoải mái, khói  bay vào không trung.

Dù trang trí kiểu nào, quán nhất thiết phải có cây xanh, cây kiểng, chậu hoa, giò lan treo. Tường xây với gạch chưa tô, có quán để tường tróc vôi loang lỗ ra vẻ cổ kính, đó mới là nghệ thuật (?)

LƯƠNG MINH

(Bài đăng báo Kiến Trúc Đời Sống , số tháng 8/2023)