Hồi nhỏ khi thấy làng xóm cúng mùng 5 tháng 5 mà sao nhà mình không cúng, tôi đem thắc mắc hỏi Mạ, thì được trả lời là nhà mình chỉ cúng ngày mùng 6, sau một ngày. Sau đó đúng 12 giờ trưa ngày mùng 5 cả nhà xếp hàng ra đứng giữa sân, ngước mặt lên trời, mặc dù nắng gắt, tự tay Mạ nhỏ cho 9 đứa con và mình mỗi mắt hai giọt nước chanh, cay gắt luôn.
Ngày mùng 6 là ngày giỗ chị Liên, chị gái liền kề của tôi (Ba Mạ hay kêu là Chị Dại, bị bệnh mất lúc tôi chưa sinh ra đời. Tên gọi đó chắc có nghĩa tại sao dại thế, bỏ Ba Mạ mà đi). Lớn lên một tí, tôi nghĩ chắc là hồi đó gia đình nghèo quá, ở quê nhà, Ba làm thầy giáo làng, Mạ làm nội trợ, thu nhập chủ yếu từ lon gạo, thịt cá từ học trò mang đến chứ mấy ai có tiền. Nên hai ngày liên tiếp mà cúng thì cũng là một gánh nặng cho gia đình. Mặc dù khi Ba rời khỏi làng đi làm công chức, có thu nhập rồi, vẫn giữ nguyên như thế, có lẽ để nhớ lại những ngày gian khổ, chứ không phải là suy nghĩ, đây không phải là tết của mình.
Sau này lớn lên lập gia đình rồi, tôi cũng tiếp tục truyền thống như thế, nhưng có khác là các con không chịu nhỏ chanh nữa.
Thôi thì biết sao được!
Mùng 5/5 Kỷ Hợi.

Ngô Quang Bữu