Là người Việt, ai mà không biết vị ngon của xoài. Có thể nói hương vị của trái xoài đã gắn liền với tình yêu quê hương của những người xa xứ, là tình tự quê hương, là hương thơm, là vị ngọt, vị chua của một thời không bao giờ quên được…..
Ngày xưa tại Đức quốc, muốn kiếm được một trái xoài là một việc quá khó, thế nên có thèm thuồng bao nhiêu đi nữa cũng chỉ tìm được mùi vị của những quả xoài xanh, của những quả xoài chín qua kỷ niệm còn giữ lại được trong trí nhớ. Khoảng hơn mười năm nay, xoài đã trở thành một thứ trái cây nhiệt đới rất được dân Đức ưa chuộng, đứng hàng thứ nhì và chỉ thua mỗi một mình thứ trái cây quen thuộc là chuối nên từ dạo đó có thể mua xoài ăn quanh năm.
Nhớ lại lúc xoài bắt đầu xuất hiện tại các siêu thị, nhiều bà Đức khi thấy tôi đứng lựa xoài, thường tới hỏi, “trái này là trái gì, mùi vị ra sao và ăn bằng cách nào”.  Nay thì chẳng còn ai hỏi nữa vì xoài đã trở thành một loại trái cây thân quen đối với họ. Xoài bán ở Đức phần lớn được nhập cảng từ các nước ở Trung Mỹ, Nam Mỹ, nhiều nhất là từ Brazil và Peru, sau này lại có xoài đến từ Israel, từ Tây Ban Nha.

Mùi vị, màu sắc cũng như hình dạng của trái xoài không hoàn toàn giống với xoài của Việt Nam. Xoài thường có hình hơi tròn, hai má xoài thật đầy, có những quả xoài có thể nặng gần một kí hoặc ít ra cũng được nửa kí, cũng có những trái da xanh như xoài ở quê nhà nhưng phần lớn lại có nhiều trái màu ửng đỏ. Tuy lớn con hơn xoài Việt nhưng lại ít thơm mùi xoài. Nếu ăn lúc xoài vừa chín tới thì tạm được vì xoài còn dòn có vị ngọt nhưng để chín hơn thì rất dở vì thịt xoài thay vì mềm lại trở nên dai nhách, để bao lâu cũng không thể chín mềm được. Theo sự hiểu biết của tôi thì xoài được nhập đã phải qua một quá trình để xoài có thể giữ được lâu, khi chín vẫn dai để hợp với khẩu vị của người Tây Phương, họ không thích ăn xoài chín mềm như chúng ta, họ chê là nhão.
Vài năm sau này ngoài xoài trong các siêu thị Đức còn có xoài được nhập cảng từ Sri Lanka hoặc Thái Lan được bán trong các siêu thị Á Châu, trái nhỏ nhưng lại đắt gấp đôi, gấp ba và mua xoài cũng giống như mua sổ số, may ra thì mới được vài trái xoài ngon ngọt, vừa ý.
Ăn là ăn vậy cho đỡ thèm chứ dù là loại xoài gì đi nữa cũng làm sao sánh được xoài Việt thuở xưa. Bao nhiêu là loại xoài, nào là xoài thanh ca, mùi thật thơm nhưng ít thịt, to hột và có vị chua ngọt đậm đà; xoài hòn, quả tròn nhỏ bằng nắm tay, ngon nhất là ăn lúc còn ương ương, để chín vị sẽ nhạt đi, mẹ thường mua cả cần xé nhỏ xoài này ở chợ Cầu Muối về vì nhà đông mà mọi người đều thích ăn loại xoài dòn dòn, chua chua, ngọt ngọt; xoài cát là loại xoài ngon nhất, là vua của các loại xoài, thơm và ngọt mát nhưng ít được ăn vì đắt giá.

Làm sao quên được những trái xoài tượng khổng lồ, đến mùa, đâu đâu cũng thấy bày bán, chẳng ai thích ăn xoài tượng chín mà xoài tượng chỉ được chiếu cố khi còn sống hoặc hơi ương ương. Còn nhớ, mỗi khi mùa xoài tượng đến, mẹ thường mua về thật nhiều để làm món xoài xanh ngâm muối đường. Các cô con gái của mẹ đang ở lứa tuổi thích ô mai nên chiếu cố rất tận tình, chị em quây quần vừa ăn xoài, vừa xì xụp húp nước xoài, ôi sao mà ngon, sao mà vui thế. Nhớ đến câu hát “Tìm đâu lại được những ngày thơ ấu xưa….. ” mà ngậm ngùi, ngày nay ở Đức tuy không tìm ra xoài tượng, nhưng cũng có thể kiếm được xoài xanh, tiếc thay anh chị em đã tản mát và nhất là hai hàm răng ở lứa tuổi xế chiều cũng không cho phép thưởng thức những món ăn chua một cách thoải mái nên đành giã biệt món xoài ngâm muối đường.
Nghĩ đến các em học sinh cũ của tôi nơi quê nhà, mỗi khi mùa xoài tượng rộ lên có thể làm món xoài này để cùng con cháu thưởng thức, tôi ghi lại công thức dưới đây. Công thức thật giản dị, dễ làm và bảo đảm là rất ngon đối với các cháu đang ở lứa tuổi mới lớn.

  CÔNG THỨC LÀM MÓN XOÀI NGÂM

I/ VẬT LIỆU

– 1 kg xoài xanh
– 250g đường
– 1 muỗng canh muối

– Ớt, ít nhiều tuỳ thích

II/ CÁCH LÀM

– Xoài gọt vỏ, xắt lát.

– Nấu nước sôi cho xoài vào khuấy vài vòng rồi đổ ngay ra rổ cho hơi ráo .

Hình 1

– Cho ngay xoài vào hộp lúc xoài còn nóng, rồi cho gia vị vào, xóc đều xong đậy nắp.

– Ngày hôm sau cho vào tủ lạnh để giữ được lâu hơn .Trời nóng như Saigon chừng một hai ngày là ăn được .

Hình 2

III/ CHÚ Ý

Chỉ có xoài, đường, muối nhưng sau 1 ngày sẽ ra nước ngập xoài luôn. Có thể để dành nước đó, cho thêm nước mắm vào là có món nước mắm xoài thơm ngon .

CHÚC THÀNH CÔNG VÀ NGON MIỆNG !
Lê-Thân Hồng-Khanh (2016)