Cho dù nhiều lần sang Mỹ rồi, tôi vẫn chưa có cơ hội thi thố cái level kinh dị của mình với người Mỹ trong ngày lễ hội Halloween. Bởi lẽ tôi cứ phải chia tay Madam Michelle Obama ngay trước khi mùa lễ hội giả trang ma quái này kịp trở lại hù thiên hạ.

Nhưng tôi cũng luôn ráng vớt vát chút đỉnh bằng cách chụp ảnh với những món đồ vật, trang phục Halloween. Bữa nay dòm lại những tấm ảnh đó, tôi có thể tự trào là mình vẫn còn phong độ chán, hỗng có thua kém gì những gương mặt… Halloween.

Theo sự hiểu biết của tôi, Halloween du nhập vào Saigon sau 1975 là từ những trường học quốc tế. Ban đầu người ta còn làm lén, ở những khu dân cư cao cấp hay trong nhà trường. Rồi thì với đà mở cửa của đất nước, Halloween cùng nhiều lễ hội, nghi thức văn hóa và dân tộc khác của nước ngoài cũng nhanh chóng trở thành của… người Việt. Có lần một người bạn Việt kiều ở Mỹ trố mắt ngạc nhiên hỏi lại tôi: “Trời đất. Tới Halloween mà Việt Nam giờ cũng có sao?” Bạn lạc hậu quá chừng, những thứ còn hơn cả Halloween mà còn có phiên bản Việt huống chi là mấy con ma quỷ giả mạo đó.

Halloween hay Hallowe’en (đọc trọ trẹ là “ha-lô-quin”) được viết tắt từ cái tên đầy đủ “All Hallows’ Evening” (buổi tối áp lễ các Thánh). Vì thế, nó luôn diễn ra vào tối 31-10 hàng năm, vì ngày lễ Các Thánh (All Saints’ Day) của người Thiên chúa giáo được mừng kính vào ngày 1-11.

Như vậy, theo mục đích của những người lập ra lễ hội này, Halloween là thời gian dành cho những người đã chết, chủ yếu là những người tử vì đạo và những người lành, trước khi họ trở thành các vị thánh. Nhưng cũng có thể hiểu theo ý đây là cơ hội cuối cùng cho 1001 loài ma quỷ lộng hành trước khi bị các vị Thánh chế ngự. Chắc cũng na ná như gã Tôn Ngộ Không quậy tưng chốn Thiên đình trước khi bị Phật bà Quan âm “khuyến mại” cho cái vòng kim cô trên đầu.

Mà con người ở đâu, thời nào cũng khoái vui hơn buồn, nhộn nhạo hơn tẻ nhạt. Vì thế, Halloween được ưu tiên dành cho những ả ma, gã quỷ. Đó là lý do mà các đồ dùng trang trí, giả trang cho Halloween luôn thiệt là dễ sợ, đậm đà màu sắc ma quái. Quái lạ, 364 ngày trong năm, người ta luôn tìm mọi cách để trờ thành những ông nọ bà kia, con gái mơ thành hoa hậu, con trai tưởng tới đại gia. Chỉ có một ngày Halloween là già trẻ nam nữ đều muốn hóa thân thành quỷ, càng xấu xí, càng ghê sợ càng khoái.

Tôi cũng xin nói rõ rằng có nhiều cách giải thích nguồn gốc của Halloween, thí dụ như nó bị ảnh hưởng bởi các lễ hội thu hoạch mùa màng của người Celtic,… Trong phạm vi bài này, và với tâm trạng của mình, tôi khoái cái vụ… giả ma. Ai không tin thì tôi nhe răng, thè lưỡi nhát à nghen!

Biểu trưng chính của Halloween là trái bí rợ (bí đỏ, bí ngô, pumpkin) chín vàng rỗng ruột được khoét hình cái đầu lâu với những cái răng lởm chởm. Ở Mỹ, có những người chuyên trồng bí rợ cho cái vụ Halloween này. Nhiều ngày trước Halloween, những trái bí đỏ lớn nhỏ được bày bán cho người ta mua về tự khoét thành hình đầu người. Những trái bí đỏ Halloween hàng thật hay hàng giả (bằng nhựa và nhiều vật liệu khác) được treo lổn ngổn khắp nơi – ít nhất là có 1 quả trước cổng hay cửa nhà. Ban đêm, người ta thường thắp nến hay bóng đèn điện bên trong quả bí đó.

Ngay từ chập tối Halloween, theo tập tục xưa, bọn trẻ trong khu phố rồng rắn xếp thành từng nhóm đi tới từng nhà gõ cửa hỏi “trick-or-treat” (mà người Việt dịch thành “lừa hay lộc”) để coi chủ nhà muốn bị lừa (phá) hay chịu thết đãi chúng. Thường thì nhà nào cũng mua sẵn những bịch kẹo bánh để phân phát cho bọn trẻ. Vui cả làng thôi mà.

Ở đây, tôi xin chia sẻ với các bạn mình một số tấm ảnh tôi chụp có liên can tới Halloween khi ở Mỹ hồi trung tuần tháng 9-2015 và ở Trung Quốc hồi hạ tuần tháng 10-2015. Gọi là có dính líu tới Halloween thôi chớ nhát được ai nè!

PHẠM HỒNG PHƯỚC
(Saigon Halloween 31-10-2015)

H1

H2

H3

H4

H5

H6