Sapa là một huyện miền núi của tỉnh Lào Cai, nhưng là một địa điểm du lịch của cả nước. Nơi đây có khí hậu tốt như Đà Lạt ở phía Nam, có cảnh đẹp như tranh thủy mặc do vậy mà có nhiều du khách trong và ngoài nước đến nghĩ dưỡng, tham quan. Tuy nhiên, đối với đa số người dân ở miền trung và miền Nam thì Sapa vẫn còn nhiều cái lạ lẫm

Phố núi cao- phố núi đầy sương

 

Sapa là nơi có độ cao trung bình khoảng 1.200 m đến 1.800 m, nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 16⁰ C, có những lúc dưới  0⁰ C, lạnh hơn Đà Lạt. Mặc dù chỉ cách TP.Lào cai 35 km nhưng xe khách bò lên đây phải mất hơn một giờ vì lý do có nhiều sương mù. Cảnh quan tại Sapa rất đẹp nhưng nếu đến vào những lúc sáng sớm, gặp trời mưa phùn thì các tay nhiếp ảnh phải chào thua. Du khách rất thích không khí lạnh, sương mờ vì lúc đó khoát pardesu bách bộ trên phố thì là nhất. Trung tâm Sapa không lớn như Đà Lạt vì còn là thị trấn, nghe đâu vài năm nữa sẽ nâng thành thị xã. Đường phố chỉ có vài con đường chính như phố Cầu Mây, phố Xuân Viên, phố Thạch Sơn …. Con đường nào cũng có quán ăn, bar, nhà hàng với những bảng hiệu tiếng Anh-Pháp- Hoa, đúng là trung tâm du lịch dành cho người nước ngoài. Giá cả ở đây không cao so với Hà Nội và TPHCM. Một quán phở khá ngon mang tên Tùng , bán một tô phở là 40.000 đồng, tại quán có thêm Dầu cháo quảy hơi cứng hơn thức ăn cùng loại ở Chợ Lớn. Buổi sáng đi trên đường Cầu Mây có nhiều quán ăn đẹp, phía trước trang trí nhiều chậu hoa, bên cạnh đó là một cuốn thực đơn, báo giá cả hẳn hoi như ở các nhà hàng lớn tại TPHCM, du khách có thể tham khảo trước khi vào quán. Các món ăn sáng tại đây như phở, bánh mì ốp la là 25.000 đồng, cà phê cũng tương đương. Ngồi ở các quán này chỉ hưởng được khung cảnh đẹp, ngồi được lâu để tán gẩu, còn tô phở thì không bằng bên phở Tùng.

Sapa còn có một Nhà Thờ Đá đẹp được người Pháp xây dựng năm 1931, là một kiến trúc cổ. Đây là một biểu tượng của Sapa, do vậy mà ông bạn tôi cho biết người nào đi Sapa mà không chụp hình Nhà Thờ Đá này thì coi như là một thiếu sót lớn. Nhà thờ làm lễ ngày 2 lần, sáng và tối, thời gian còn lại thì đồng bào Dao ngồi bán những sản phẩm bằng vải thổ cẩm hay các vòng bạc của người dân tộc.

Đi Sapa ít ai đi chợ Sapa mà lúc nào cũng nghĩ đến chợ tình. Chợ thương mại Sapa bán hàng rẻ hơn chợ ở Hà Nội từ áo khoát đến vớ thời trang. Trong chợ có một khu sản xuất và bán sỉ hàng thổ cẩm, vòng bạc đồng cho những đồng bào dân tộc. Thì ra những người bán hàng trong các khu du lịch, trước Nhà Thờ Đá đều lấy hàng từ chợ để bán cho du khách kiếm lời.

Nhiều món ăn miền sơn cước

Được bạn dẫn đi ăn nhà hàng được ba bữa, hôm nào cũng có món su su chấm vừng, cá suối, cá tầm, heo cặp nách. Anh bạn nói nhỏ, ở trên này nhà hàng dù có sang trọng mấy, khách được trọng vọng cở nào thì cũng chỉ có bấy nhiêu thức ăn đặc sản của Sapa như vầy thôi. Dường như trong bàn mọi người đều thích bánh khoai, một loại bánh giống như bánh cam trong Nam nhưng nhưn làm bằng khoai cau (khoai môn). Món su su thì không lạ nhưng khách ăn được sản phẩm tươi tại địa phương, ngọt giòn chấm với mè thì lạ miệng nhưng có nhiều chất bổ. Lợn cặp nách là loại lợn thả rong ở vùng sơn cước, do khí hậu lạnh nên thịt săn chắc, nuôi đến lớn cũng chỉ được chục ký, người nuôi chỉ cần cặp nách ra chợ bán. Thịt lợn này làm ra để nguyên con tẩm gia vị  đem quay hoặc nướng, cắt ra từng lát mỏng ăn và nhấm chút rượu Táo Mèo về đêm mà không thấy say(?)

Món cá suối là loại cá sống trong nước lạnh, người dân tộc bắt được ở suối, đem nướng sơ qua để dành ăn hoặc đem bán ở chợ, một kiểu chế biến như mực một nắng, giờ đây họ đã biết bán trực tiếp cho các nhà hàng. Cá suối không lớn lắm, chỉ bằng ngón chân cái là hết mức, chiên ăn rất ngon do nhai được cả xương (nếu cá nhỏ). Có người nói, ăn cá này mà uống bia thì chết! Thật vậy chỉ mấy con cá rán, làm với một thùng bia thì ngủ lúc nào không biết.

Ở Sài Gòn, vào nhà hàng mới có món cá tầm và giá rất đắt, thế mà ở Sapa hầu như quán lớn nhỏ nào cũng có bán cùng với hải sản. Theo một cán bộ tại địa phương thì  cá tầm và cá hồi hiện nay đã được nuôi nhiều ở Sapa. Nhiều doanh nghiệp và cá nhân đã đầu tư nuôi loại cá nước lạnh này ở thị trấn và các vùng lân cận như huyện Bát Xát, huyện Bắc Hà do hiệu quả kinh tế cao. Có lúc giá cá lên 450.000 đồng /kg mà cũng không đủ bán, trong khi giá thành sản xuất ở khoảng 140.000 đồng/kg.

 

Trung tâm kinh doanh dược liệu

 

Đi du lịch nhiều nơi, chưa thấy nơi nào có bán dược phẩm nhiều như ở Sapa. Không kể tại thị trấn có nhiều cửa hàng bán, mà trên các tuyến đường lên Hàm Rồng, vào bản Cát Cát đều đầy dẫy sạp, điểm bán thuốc dân tộc. Không biết người bán có học qua trường lớp hay không mà họ giới thiệu cũng một hơi dài nhằng như những người bán thuốc Sơn Đông dạo chợ.  Thuốc được chú ý nhất là thuốc tắm của người Dao Đỏ, tắm xong thấy khỏe người. Đi đến đâu cũng thấy phòng tắm hơi quảng cáo phương thuốc này. Có lẽ do leo dốc cao mệt, vào khách sạn tắm thuốc khỏe nên có nhiều người mua về xài. Anh quản lý khách sạn cho biết còn có thuốc gội đầu mà tóc của các bậc lão ông đen huyền trở lại và bằng chứng sinh động nhất là mái tóc của anh. Nhiều người ra phố mua thuốc tắm đều thấy tiệm nào cũng là trung tâm dược liệu, cũng có bán buôn phân phối khắp nơi, không biết đâu là thật giả.

Từ xưa người Dao thường hái những lá thuốc trong rừng về nấu nước tắm vào những ngày cuối năm để đón năm mới. Họ thấy  việc tắm lá thuốc có tác dụng khỏe người nên người Dao ở Tả Phìn đã biến nó thành sản phẩm thương mại phục vụ du khách.

 

Bài và ảnh Lương Minh

  Phố núi đầy sương

 Thiếu nữ VL giả dạng người dân tộc

 Đường lên đỉnh Hàm Rồng, hai bên đường kỳ hoa dị thảo

        nhà thờ đá

 Con phố giống như Phố Tây ở Sài Gòn

Cửa hàng thời trang dành cho khách nước ngoài

 đường xuống chợ thương mại

h8