Nhân vụ một giảng viên trường Cao đẳng y tế tại Hà Nội tối ngày 16/7/2025, sau khi nhậu say về đã đâm liên hoàn, gây tai nạn thảm khốc. Một người tử vong tại chỗ, ba mẹ con bị thương, một cháu nhỏ tiên lượng xấu, làm hư hỏng 8 phương tiện khác. 

Khi tỉnh rượu chỉ còn biết ôm lấy nỗi ân hận sâu sắc, nhưng lỗi không chỉ thuộc về người cầm lái mà còn trách nhiệm của những bạn nhậu, những người ép uống. 

Hình minh họa. Nguồn Net

Lời khai của can phạm, do uống say, mấy lần trước có gọi xe về, có app đặt xe lái hộ, nhưng hôm nay, không hiểu sao lại tự tin lái được (người say khôngbao giờ nghĩ là họ say) lên xe lao đi, đạp nhầm chân ga…Hậu quả quá đau lòng, người tử vong, đằng sau họ là cả một gia đình, vợ con, người thân đang đợi họ trở về. Nhưng họ đã bị thú vui của người uống say, tước mất sinh mạng và gây thương vong. Bản thân can phạm sẽ phải bị pháp luật trừng trị, bồi thường tổn thất và truy vấn lương tâm trong nhà giam, thời gian có lẽ không hề ngắn! 

Trường hợp uống say gây tai nạn từ trước tới nay không phải ít. Dù đã có học luật lái xe, đã được cảnh báo: “Đã uống rượu bia thì không lái xe”. Thế nhưng không phải ai cũng chấp hành. Khi chưa uống thì nói uống vài ly cho vui, uống 5-7 ly rồi thì nói uống thêm chút nữa rồi về, và sau đó thì rơi vào tình trạng hoàn toàn mất kiểm soát. 

Nhìn lại vụ việc, nếu không có Nghị định 168/2024 thay cho Nghị định 100/2019/NĐ-CP, thì còn biết bao người nữa sẽ bỏ mạng dưới tay ma men.

Thế nên những năm gần đây có lệnh cấm uống rượu bia khi lái xe được ban ra. Đây là một chủ trương nhân văn và đúng đắn. Giảm thiểu được số lượng người nhậu nhẹt quá đà, kèm theo đó đã hạn chế bớt tai nạn giao thông do hậu quả uống rượu bia say. 

Trong các tiệc tùng liên hoan, cưới hỏi, giỗ chạp, anh em bà con ngồi lại làm dăm ba chén cũng vui. Có người còn nói có những hợp đồng được ký kết trên bàn nhậu! Tuy nhiên nên uống ở mức độ hợp lý, có chừng mực và biết điểm dừng. Và đặc biệt tuân thủ pháp luật, đã uống rượu bia thì không lái xe. Nhưng thường thì mấy ai làm chủ được. Đã thế còn ép nhau uống, rồi khích nhau nữa. Ai uống nhiều còn được vinh danh trong bàn nhậu, xem như là một tiêu chí đánh giá của các “bợm” với nhau. Có người lại ngụy biện rằng, không uống, không ký hợp đồng hay đàm phán được. Có người nhờ uống mà được cân nhắc lên những vị trí mới. Cũng có thể đúng nhưng không phải là tất cả. Đồng nghiệp tôi có người cả đời không uống bia rượu.Tuy nhiên ông ấy đi giao dịch đâu cũng thành công, kể cả trong việc công lẫn việc gia đình, sắp đặt sự nghiệp cho con cái mọi điều đều thuận lợi như ý. Ông ta có cách để đàm phán, giao dịch mà không cần phải uống.

Không phủ nhận doanh thu từ việc sản xuất bia rượu, kèm theo các đại lý, quán nhậu thêm việc làm cho người lao động.

Uống rượu bia ở mức hợp lý, tùy thể trạng mỗi người .Thường thì vài ly trong bữa ăn với cơ địa người bình thường có thể làm cho bữa ăn cảm thấy ngon hơn, có thể mang lại một số lợi ích nhất định cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc uống rượu bia say xỉn có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, bao gồm các vấn đề về tim mạch, gan, ung thư, và các bệnh lý khác.

Chén rượu, chén trà vốn để gắn kết vậy mà khiến cho biết bao chuyện đau lòng xảy ra. Vụ giảng viên trường CĐ YTế Hà Nội, người từng làm công việc gắn liền với việc bảo vệ tính mạng chăm sóc sức khỏe của con người. Vai trò ấy được người đời kính trọng, nhưng bây giờ ôm nỗi ân hận, bị người đời mỉa mai, còn nạn nhân của các vụ tai nạn- họ có tội tình gì mà bị tước đi sinh mạng, tổn thất sức khỏe, tinh thần, vật chất và nỗi đau của người ở lại. 

Uống rượu bia say, lâu ngày thành nghiện. Trong mắt người quan sát, tôi thử thống kê ra một số thiệt hại như sau:

1. Thiệt hại về sức khỏe:

Một lần say rượu bia như ốm liệt mấy ngày, cảm giác mệt mỏi và khó chịu kéo dài đến ngày hôm sau, hại sức khỏe. Khi say, hệ miễn dịch sản sinh ra một số chất hóa học khiến cơ thể giảm trí nhớ, sự tập trung, không còn hứng thú với các công việc, hoạt động thường ngày, giảm năng suất làm việc và các mối quan hệ xã hội. 

Tôi chưa thấy ai nghiện bia rượu mà sống thọ cả. Nếu không chết vì tai nạn, thì cũng chết vì một số bệnh lý khác liên quan đến bia rượu, đặc biệt là rượu. Rượu ngoại (nhãn mác ngoài vỏ, nhưng bên trong biết đâu là rượu dổm), nghe nói có quán người ta còn chọc cái tăm vào thuốc trừ sâu rồi chấm vào trong chai cồn, hay rượu cho nồng. Gần nơi tôi sống có không ít người chết vì xơ gan, ung thư gan do nghiện rượu.

Tôi có chị bạn, vợ rất giỏi làm ăn, chồng làm văn phòng mà nghiện rượu, mở mắt ra là uống, thân hình anh ta như que tăm. Sau mấy chục năm làm ăn vừa nuôi con vừa dành dụm chị ấy xây được ngôi nhà ba tầng khang trang, nhưng anh chồng chưa bao giờ bước lên được nổi cầu thang để lên lầu, vì lúc đó anh ta bệnh đã nặng, sau đó không lâu anh ta chết. Chị ấy khóc nói rằng:

-Tội nghiệp anh chưa bước lên được lầu 1, lầu 2, để xem nhà mình ra làm sao!

Nhiều người uống bia rượu vào nói năng, hành vi mất kiểm soát, uống về gây gỗ vợ con, chòm xóm, có thể say lăn ra giữa đường ngủ. Nhận ra người quen, người đi đường điện về gia đình, nhưng vì cảnh đó lặp đi lặp lại không biết bao nhiêu lần, cho rằng: “chuyện thường ngày” nên đâm ra nản và mặc kệ. Khi say, hành xử không bình thường, thậm chí là rối loạn tâm thần. Bên y học người ta gọi say rượu là: “loạn thần vì rượu”. 

2. Mất hạnh phúc gia đình: 

Có người uống lâu ngày thành nghiện, nghỉ làm, mất thu nhập ở nhà uống với bạn nhậu từ sáng đến chiều, thâm qua đêm. Về đòi tiền vợ để nhậu tiếp, không đưa thì đánh, khổ vợ, khổ con. Gia đình lục đục, mọi gánh nặng đổ lên vai người vợ. Con cái không lớn nổi.

Uống say, quên đón con ở trường học, gây phiền hà cho cô giáo mầm non, con ở lứa tiểu học mới 6-7 tuổi phải đứng chờ ở cổng trường, sau khi đã tan trường, vắng người rồi, nguy cơ bắt cóc ai lường trước được.

Uống say, quên đón vợ. Tôi nghe chị bạn kể có lần đi công tác, hẹn chồng đón tại ga tàu lúc 8 giờ tối. Biết tính chồng uống vào sẽ quên, gặp chăng hay chớ, chị đã lo điện nhắc chồng cả buổi chiều, nghe ừ à rồi! Thế mà sau giờ làm, ngồi lại lai rai chém gió với đồng nghiệp. Chị ấy về đợi đến 11 h đêm mới tới đón trong tình trạng say, ngồi lên xe đi lảo đảo, chị ấy sợ quá, đòi đổi tay lái nhưng anh ta không chịu. Thấy mất an toàn nên chị liều nhảy xuống khỏi xe đi bộ về nhà trong đêm. (hồi đó chưa có xe ôm công nghệ) 

Nhiều gia đình có tài sản lớn do cha mẹ để lại hoặc thu nhập cao, lợi tức tốt do vị trí công việc mang lại mỗi ngày uống với bạn bè dăm ba thùng thì không thành vấn đề. Nhưng đối với người lao động (tay làm hàm nhai), thì thú vui ăn nhậu tràn cung mây là nỗi ám ảnh của vợ con. Ham uống, ham chơi thú vui dành bản thân là ích kỷ. Chi tiêu không có kế hoạch, tài chính gia đình bị chi phần lớn cho việc uống và đi tiểu, thâm hụt cho các nhu cầu thiết yếu khác: Vợ thiếu tiền chợ, tiền thuốc của cha mẹ già, thiếu tiền học, tiền sữa cho con,…Như vậy, thiếu trách nhiệm với gia đình, không thể nuôi dạy con tốt, khó để học hành với tương lai tốt đẹp. Làm sao có thể phát triển về học vấn và nhân cách trong một môi trường độc hại như vậy. Khó mà bảo đảm rằng sẽ không lặp lại ở thế hệ tiếp theo. Tôi từng chứng kiến trường hợp: bố nghiện rượu và con cũng vậy, sau đó không lâu cha con lần lượt “đi sớm” vì rượu chứ không phải vì tuổi già.

3.Thiệt hại về kinh tế:

Uống mất kiểm soát. Ví như cái thùng nước, đầy không chứa nổi sẽ tràn ra ngoài. Hóa đơn tính tiền tăng lên, chủ quán và nhân viên được lợi còn người chịu thiệt là người uống và gia đình của họ. Ví dụ thùng bia huda Huế giá đại lý khoảng 250 k/thùng. Bia Bia Heineken khoảng 450 k, tuy nhiên trong quán sẽ có giá phục vụ đội lên gấp rưỡi đến gấp đôi giá tiền. Nhóm bạn vài người uống một buổi vài ba thùng, chi phí lên đến hàng trăm, hàng triệu đồng nhưng dạ dày hấp thụ vừa đủ, còn lại thải ra ngoài gây lãng phí và kéo theo đó bữa ăn của gia đình ở nhà sẽ thiếu đi miếng thịt, con cá, hộp sữa cho con,…

Sau khi uống đã sương sương thì tiếp viên có thể đem các két không lên trộn vào để tính tiền cũng đâu có biết. Khi đã ngà ngà say cho uống nước lạnh cũng tưởng bia. Rồi còn “hào phóng” rút những tờ tiền polymer xanh ra bao các ẻm. Rồi ngất ngưởng đi về, có người không thể về được tới nhà đành ghé lại hiên nhà hoang hay bụi rậm nào đó ngủ qua đêm.

4. Tình trạng ép uống là một hành động kém văn minh. 

Cũng như việc ăn, việc uống tùy thể trạng, nhu cầu của mỗi cá thể khác nhau, có người uống 1 ly đã mặt đỏ tía tai, có người bị dị ứng nổi mề đay cảm giác ngất ngư, có người 5-7 chai chưa xi nhê. Nài ép, làm cho người không muốn uống nhưng vì nghe khích bác, tự ái mà uống, cố gắng nuốt như một cực hình. Ép thì người ta vẫn uống được, thuốc đắng còn uống được, huống gì bia, nhưng uống mà không có cảm giác ngon, trong lúc người khác lại mê rượu còn hơn mê thứ khác.

Tất nhiên trong cuộc đời ai cũng từng trải qua các bữa tiệc tùng, liên hoan, tổng kết, giỗ chạp, hiếu hỉ,… Cơ địa, khẩu vị mỗi người không giống nhau. Ăn cũng không nên ép, uống lại càng không! 

Ai thích gì ăn nấy, khi tiệc tùng, việc tự ý gắp đồ ăn lên chén người khác cũng xem là không lịch sự, biết món đó họ có thích hay không? Đừng dùng đũa của mình đang ăn gắp đồ ăn qua chén người khác, cảm giác rất mất vệ sinh. Ai mời, mình không uống được thì lịch sự cảm ơn và từ chối. Mình không thích thì chẳng ai ép được. Tuy nhiên cũng có người họ là nữ, nhưng nam uống không lại. 

5.Tình trạng ép nài, mời mọc khi đã say. 

Có người uống đâu đó đã ngà ngà, chợt gặp lại cù nhau uống tiếp, chưa kể tăng 2 tăng 3 gì nữa. 

Đôi giỗ, chạp hay gặp mặt anh em, có những đôi vợ chồng cùng đi với nhau. Khi tiệc kết thúc, phần lớn mọi người ra về. Phụ nữ ra khỏi nhà, khi xong việc rất nôn về nhà vì còn con cái, việc nhà,…Tuy nhiên ông chồng bị chèo kéo ngồi lại, bảo chị về trước đi, để anh ngồi lại với bọn em, tý em chở về, và tất nhiên người vợ không thể chờ, đành tự về trước nhưng trong lòng không vui và liệu có lần sau đi chung như vậy nữa hay không?

Lần khác trên tàu tôi chứng kiến cảnh một chị vợ vừa mang túi du lịch, tay còn kéo thêm va ly, còn một tay phải dìu người chồng lên tàu trong tình trạng say xỉn. Chị ấy kể: Vừa về làng ăn đám giỗ xong, lúc chiều lên ga để đi tàu thì có người anh họ, ở gần đó chạy ra mời vào nhà chơi. Rồi bắt gà làm thịt, mua bia về uống tiếp. Chị đã nói với anh họ là:

-Thôi tụi em ăn no rồi và chồng em cũng say rồi. Đừng ăn uống gì nữa, để bữa khác!

Thế mà anh ta không nghe vẫn tiếp tục làm gà, dọn bia ra. Chị cản ông chồng cũng không được. Kết quả là đến giờ ra ga lên tàu thì một tay chị (dáng mảnh dẻ) vậy lại phải xách cả mấy túi hành lý nặng và phải dìu cả ông chồng, rất khổ sở.

Khi họp phụ huynh tôi thường nói với quý phụ huynh cần tạo điều kiện tốt nhất có thể cho các con học tập, đặc biệt là sách vở và đồ dùng học tập. Cuối buổi tôi nói dở chơi dở thiệt với các bậc phụ huynh nam rằng, tôi nghe có người đi uống thì tràn hết két này đến két khác, lại còn hào phóng ban phát cho các em tiếp viên tờ tiền polymer mệnh giá cao không tiếc nhưng mai tỉnh rượu rồi, con xin 2 k mua cây thước thì không cho. Bảo: “Hỏi mẹ mày ấy, tao hết tiền rồi!”

Mấy ông tủm tỉm cười bảo:

-Khi đó hết tiền lẻ cô nả!

Tóm lại: việc uống bia rượu tùy sở thích, nhưng đừng làm phiền người khác. Uống rượu bia thì không lái xe. Tùy điều kiện kinh tế của gia đình mà ăn nhậu. Còn những hoàn cảnh khó khăn, con không đủ ăn mà bố thì bợm nhậu. Nhậu hết tiền ăn, tiền sữa của con, bán dần đồ đạc trong nhà để nhậu! Đó là một ví dụ lý giải tình trạng nhiều phụ nữ ngày nay không mặn mà với việc kết hôn. Thà đơn thân mà chủ động cuộc sống của mình. Vì biết may rủi ra sao. Khi chưa cưới, ai cũng tốt. Bước vào hôn nhân thì cơm gạo áo tiền, bộc lộ ra các tính xấu, rượu chè bê tha, ích kỷ,… thiếu trách nhiệm. Phụ nữ nào gặp phải loại chồng này, không những có lỗi với bản thân chọn nhầm chồng mà còn có lỗi với con vì đã không biết chọn cho con một người cha tốt. Khi đã nhận ra sai lầm cần khắc phục sửa sai ngay và luôn. 

Người Việt đã nghèo rồi còn ăn nhậu cho cố trong lúc người nước ngoài, đời sống họ chất lượng hơn nhưng không có tình trạng ăn nhậu tràn lan như ở Việt Nam. Chẳng cần so sánh cho đâu xa, nhìn qua một nước châu Á cạnh mình như Singapore, tôi chỉ thấy nhà hàng, tiệm ăn, người ta đến dùng bữa xong về, không có tình trạng ngồi lê la hàng buổi có khi kéo dài từ 3 h chiều đến 11 h đêm. Không có tình trạng xe máy, xe ô tô đậu chật kín trước nhà hàng, tiệm ăn như rạp chiếu phim ở xứ mình. Ở VN, sau khoảng 4-5 giờ chiều, các quán nhậu lộ thiên trên các khu phố, hoặc dọc bờ sông, hồ người ta tập trung đông đúc tất cả các quán nhậu, tấp nập, tiếng cười nói, dô dô cụng ly chan chát.

Ngày hôm qua, 18/7/2025 cảnh sát giao thông ở Hà Nội đã một động thái quyết liệt hơn, hóa trang theo dõi từ bàn nhậu đến vô lăng. Sau 30 phút có 30 ma men đã được xử lý nghiêm, hướng đến sự an toàn của người tham gia giao thông, nhằm giảm thiểu tai nạn do người say rượu bia gây ra. 

Ngày 19/7/2025

Hoàng Thị Bích Hà