Thập niên 1960-1970, ở Lấp Vò – Vàm Cống (bên kia sông Hậu), chúng tôi qua Long Xuyên học, qua phà, bước lên bờ phía Long Xuyên có 2 bến xe về Long Xuyên : Xe lôi thùng và xe Lam . Xe lôi thùng được kéo bằng những chiếc mô tô phân khối lớn hiệu Zundap, Harley … xe chạy mạnh và êm… và xe Lam ai muốn đi loại xe nào cũng đặng thường thường thấy chiếc nào gần đầy khách thì lên. Thời gian đi Long Xuyên  bằng xe Lam và xe lôi gần bằng nhau…

Ở Sài Gòn , xe Lam rất tiện dụng, tuyến đường nào không có xe buýt thì đều có xe lam, khi có công việc dài ngày ở Sài Gòn, việc đầu tiên là xem nơi ấy có tuyến xe buýt hay xe lam, cách nơi ở bao xa …vì đây là phương tiện di chuyển tiện và rẻ tiền nhất.

Năm 1990, tôi làm việc cho một công ty.  Công Ty tôi mướn 1 cái phòng làm Trạm liên lạc ở góc đường Nguyễn Thái Học – Trần Hưng Đạo, ngang cửa là Bến xe Lam : Chợ Cầu Muối – Xa cảng Miền Tây, nên việc đi lên, đi xuống về quê rất tiện.

Trong số tài xế xe Lam chở khách, có số tài xế nữ, tuổi độ 40 – 50 tuổi, mấy chị lái xe rất hay, Xe chết máy dọc đường, mấy chị ra tay sửa ngay, vừa chạy vừa góp tiền xe, đường xá đông đúc, thắng xe …kịch…kịch…sát nút , ngồi kế tài xế mình thót tim, nhìn gương mặt mấy chị thấy tỉnh bơ.

Xe Lam có hai hàng ghế chở được 10 người, khách đông thì thêm vài ba người hàng giửa…phía trước thêm 2 khách ngồi cùng ghế 2 bên tay lái bác tài. Các cô gái ít chịu ngồi mấy chổ này, sợ hai cái cùi chỏ của mấy bác tài có máu dê…..

Nhà văn Hoàng Hải Thủy  nổi tiếng với các tác phẩm phóng tác : Đỉnh Gió Hú, Vòng Tay Yêu Tinh, Như Chuyện Thần Tiên….trong một truyện ông ta tự thán phải chi Đô thành Sài Gòn này đừng có xe Lam và Xích Lô máy thì hạnh phúc biết mấy !

Xe Lam thì thải khói, vì xe xài xăng pha nhớt, gặp mấy chiếc lỏng máy thì phun khói  đen kịt còn Xích Lô máy, nửa đêm nửa đêm chạy ngoài đường, tiếng máy nổ inh ỏi, rền tai làm nhiều người phải thưc giấc …

Giờ đây có ghét đi nữa tìm nào thấy….Nhớ quá Xe Lam ơi …..

             Trịnh Kim Thuấn.

10/4/2019

Ảnh mượn bên trang Lâm Viên Ngô.