Đọc bài Thiên nhai của Lý Thiên Ẩn
Lý Thương Ẩn là nhà thơ Đường, nổi tiếng không kém Lý Bạch và Bạch cư Dị.. Tác phẩm của ông gồm có “Phàn nam giáp tập” (20 quyển), “Ất tập” (20 quyển), “Ngọc khê sinh thi” (3 quyển); ngoài ra còn một quyển phú và một quyển văn. Thơ Lý Thương Ẩn hiện còn khoảng 600 bài, bao gồm ba nội dung chính. Một là thơ phản ánh những vấn đề chính trị, hai là thơ vịnh vật trữ tình, ba là thơ tình yêu (chủ yếu là viết cho người vợ quá cố Vương Thị). Thơ Lý Thương Ẩn có nhiều nét rất đặc sắc, để giúp chúng ta hiểu thêm một ít về thi nhân đời Đường này, thầy Đỗ Chiêu Đức đã dịch nghĩa và phân tích bài thơ chữ Hán này.(SOS)
- Bản chữ Hán cổ của bài thơ :
天涯 THIÊN NHA
春日在天涯， Xuân nhật tại thiên nha,
天涯日又斜。 Thiên nha nhựt hựu tà.
鶯啼如有淚， Oanh đề như hữu lệ,
爲溼最高花。 Vị thấp tối cao hoa !
李商隱 Lý Thương Ẩn
-
Chú Thích :
* Thiên Nha : Còn đọc là Thiên Nhai, là Chân trời góc bể, thường được nói là Hải Giác Thiên nha 海角天涯, ta nói là Góc bể chân trời.
* Tà : là Nghiêng là Xiên. Nhựt Hựu Tà là Mặt trời lại xiên, là nắng đã về chiều.
* Đề 啼 : Có bộ KHẨU 口 bên trái, nên có nghĩa là Gáy, mà cũng có nghĩa là Khóc nữa !3. Nghĩa Bài Thơ :
Nơi Chân Trời
Ngày xuân mà ta còn ở tận chân trời, Cái xứ tận chân trời nầy trong ngày đã sắp tàn, nắng đà nghiêng chiếu. Tiếng hót như kêu thương của các con chim oanh như có tiếng lệ rơi, làm ướt hết các cành hoa ở trên cao nhất !
Tại sao lại làm ướt các cành hoa ở trên cao nhất ?! Vì đó là những đóa hoa đẹp nhất nở cuối cùng của buổi tàn xuân. Như ta đã từng biết Lý Thương Ẩn là một chàng thư sinh đa tình, đa sầu đa cảm hợp với Đỗ Mục cũng là một thư sinh đa tình đa sầu đa cảm thành một cặp LÝ ĐỖ đa tình ướt át ở buổi tàn Đường. Lý đã cảm thương cho thân phận mình lưu lạc ở góc bể chân trời, giờ lại cũng ở nơi góc bể chân trời nầy tiễn biệt nàng xuân trong buổi chiều tà, từ “thiên nha” được lặp lại đến 2 lần cho thấy nỗi lòng xót xa của kẻ bất đắc chí còn trôi nổi nơi xứ lạ quê người !
- Diễn Nôm :
NƠI CHÂN TRỜI
Xuân ở tận chân trời,
Chân trời ngắm chiều rơi.
Oanh hót như ứa lệ,
Làm ướt hoa bên trời !
Lục bát :
Xuân còn ở tận chân trời,
Nơi chân trời ngắm chiều rơi bàng hoàng.
Tiếng oanh như có lệ tràn,
Hoa trên cao cũng ngỡ ngàng ướt theo !
Đỗ Chiêu Đức