Cầu Mới quê tôi, những dịp quan hôn tang tế không cần ai mời, trai gái trong xóm  thường đến giúp. Như có một đám cưới, chủ nhà đã dự trù lâu rồi, nên việc đi mượn đồ cho đám ít hơn. Chúng tôi chỉ đi chặt lá đủng đỉnh, tàu dừa trang trí cho nhà khách, đôi khi cũng mượn thêm bàn ghế. Khi có một đám tang, trong lúc tang gia quá bối rối chưa biết sắp đặt như thế nào. Bọn con trai chúng tôi đến tìm cách dựng trại để đón tiếp khách đến phúng điếu. Làm bếp nấu nước pha trà đải khách. Mượn bàn ghế và tất cả vật dụng cần thiết. Các cô đến phụ việc nấu nướng. Có khi tang chủ quá đơn chiếc, một chị tự đi chợ mua thực phẩm ghi sổ, thanh toán sau đám, thường tiền phúng điếu đủ chi phí.  Đa số những người buôn bán ở chợ tính giá nới hơn cho những đám tang, đôi khi tặng thêm cho những đám tang nghèo. Dưới bếp có cần thêm chén bát, nồi niêu, các cô ra lịnh cho bọn con trai chúng tôi đi mượn. Tôi đi mượn đồ của ai, làm dấu, ghi lại cẩn thận. Những nhóm khác đi mượn không ghi lại nên khi trả không còn nhớ đồ nào của ai. Mất nhiều thì giờ đi từ nhà hỏi lại. Có khi người cho mượn cũng không nhớ đã cho mượn món gì. Sau nhiều lần như vậy, cả bọn đặc cách cho tôi làm thơ ký. Tôi dẩn nguyên nhóm đi mượn đồ, làm dấu, ghi chép cẩn thận và cho người mang về, đi nhà khác mượn món khác.

Một hôm tôi gặp bác ba Đây, bác có tiệm bán đồ gốm khá lớn tại một góc chợ Cầu Mới, từ nhà bác bước qua nhà Phan Lương khoảng mười thước. Tiệm của bác treo bảng hiệu thật to ĐINH NGỌC ĐÂY. Bác nói với tôi: “Con đi mượn đồ từng nhà chi cho cực. Con cần bao nhiêu chén, tô, tộ. . con cứ đến tiệm của bác mượn một lần cho tiện. Xong đám rửa sạch sẽ buộc laị như cũ cho bác.” Từ đó tôi đến tiệm của bác để mượn chén tô. Lần đầu tiên không biết buộc lại như thế nào, tôi mang hết lại tiệm nhờ con gái bác chỉ tôi buộc lại. Tôi đang tập buộc lại từng chục chén. Bác đến nói với tôi, để đó em nó buộc, bác rũ tôi đến quán Kiều Hạnh uống cà phê. Làm tôi mất cơ hội thực tập buộc chén với con gái của bác. Từ đó thỉnh thoảng tôi và bác đi uống cà phê. Có lần bác nói với tôi: “Bác có ba đứa con gái, con muốn đứa nào, bác gả đứa đó.”   Nghe qua cũng thích, nhưng tôi chỉ mĩm cười. Nghĩ thầm, bác có ba vợ, ba tôi cũng có ba vợ. Không cần hơn hai ba, chỉ cần bằng hai ba, chắc nhà cũng đủ loạn rồi. Không phải tôi tốt lành gì, cũng ham lắm, không “lạnh cẳng” như anh Trương Mẫn.  Khoảng năm tôi mười sáu tuổi, một cuối tuần về thăm nhà, đi ngang qua nhà má ghẻ. Đứa em một cha khác mẹ khoảng sáu tuổi chạy ra ôm tôi. Tôi ôm em, tôi thương em lắm, nhưng tôi chẳng mang được gì đến cho em. Ba tôi chợt đến, chợt đi với cuộc sống của em, không cho em trọn vẹn tình cha. Tôi cố tránh chuyện đó lập lại trong đời tôi. Tôi nghĩ cứ bay lượn cho thỏa thích đi. Khi nào mỏi cánh, nhẹ nhàng đáp xuống một túp lều tranh, và an phận. Có lần tôi hỏi cô 9, sao mà liều lỉnh ưng tui. Cô 9 trả lời, tại cái thơ anh viết, anh sẽ dừng chân. Thì ra tôi đã viết thơ tình cho cô 9, và lá thư đó “thuyết phục” được cô 9, nên tôi ráng giử lời.

Có một đám tang, ngày hôm trước tôi đã mượn đồ xong xuôi rồi, ngày hôm sau định đến phụ những gì có thể làm được. Vừa đến, chủ nhà dọn cơm mời chỉ một mình tôi ăn, dỉ nhiên là tôi từ chối. Chủ nhà ôn tồn giải thích, chút nữa cúng tế bận lắm, chủ nhà nhờ tôi làm thư ký ghi sổ nhận tiền phúng điếu. Hôm đó tôi cảm thấy mình là  người “quan trọng,”  một mình ngồi ăn một mâm cơm. Sau đó cũng có vài đám tang khác nhờ tôi ghi sổ nhận tiền phúng điếu. Có những đám cưới cũng nhờ tôi ghi sổ nhận tiền chúc mừng. Có một đám tang, người chủ nhà nói cho tôi ghi tên người vừa đến phúng điếu, chỉ có chủ nhà đó hiểu, không ai hiểu nổi,  “chị sui của chị sui của cô chồng của. .”
Hồi đám tang của ông mười Hanh, cựu viên chức Hộ Tịch xã, dượng ba Bầu Lợi sai tôi đi mua vải tẩn liệm. Mua vải về giao lại cho dượng ba, tôi thấy dượng ba chỉ cầm khúc vải xấp xấp. Sau đó dượng ba hỏi tôi, mầy mua vải ở đâu vậy, tôi trả lời (xin dấu tên)  Dượng ba chửi lên, mồ tổ cha nó, bán vải cho đám ma mà cũng đo thiếu nữa. Quay qua tôi, dượng ba ra lịnh, phạt mầy đi mua vải thiếu, về nhà chở bàn máy may lại đây. Về nhà chở bàn máy may, sẳn tôi lấy thêm cây thước. Tôi đo lại xấp vải, thiếu bốn thước. Dượng ba bắt tôi ngồi may, đường chỉ cong queo như đường đi Đà Lạt. Một cô thợ may thấy vậy, cứu bồ, nhảy lên may dùm. Sau này dượng ba Bầu Lợi trở thành bạn già của tôi. Mỗi sáng tôi đi uống cà phê với ba người bạn già, dượng ba Bầu Lợi, chú chín Nam Hưng và chú Hồ Kỳ. Tất cả các đứa con của chú Hồ Kỳ đều lót chữ “hoàng” như anh em tôi. Phan Lương kể, Hoàng Hùng con chú Hồ Kỳ tặng Phương Lan một vết thẹo to đùng. Chắc vết thẹo đó không giống như vết thẹo của Vô Kỵ tặng cho cô gì ở Linh Xà Đảo trong truyện kiếm hiệp Kim Dung.
Buổi tối rời Việt Nam, đến bốn giờ chiều tôi mới nhớ lại đã đứng tên nhiều máy móc của chú chín Nam Hưng. Tôi vội vã viết đơn chạy đến phường Tư, chị thơ ký vừa đứng dậy định ra về. Tôi nói, chị sui ơi, làm ơn ở lại làm dùm giấy tờ chuyển nhượng tài sản. Chị sui chịu ở lại làm, vậy mà lúc về Việt Nam tôi quên đến thăm chị sui

Những lần gặp gở trong đám tiệc, trai gái làng tôi hình như gần gủi, thân thiện nhau hơn. Không biết có mối tình nào chớm nở trong những dịp gặp gở này không. Lúc còn ở Cầu Mới, Phan Lương có lần nào di dự đám tiệc không, hay lúc đó em còn bé lắm.

Hoàng Hưng

(trích trong “Cầu mới quê tôi” sắp xuất bản)