Chẳng còn bao lâu nữa là tôi sẽ ăn cái Tết thứ 40 ở xứ người. Những năm đầu tiên xa xứ vì bận rộn học hành, vì biến động thời cuộc, vì bận mưu sinh, thêm vào mối lo âu cho những người thân còn ở lại nên tôi không còn có thì giờ và tâm trí để nghĩ đến Tết chứ đừng nói đến chuyện ăn Tết. Khi có gia đình và định cư tại Tây Đức, tôi mới bắt đầu nhớ đến chuyện Tết nhất. Trước kia người Việt Nam ở Tây Đức hầu như chỉ toàn là sinh viên đi du học, khoảng chừng vài trăm, học rải rác ở các đại học trên nước Đức, nhà tôi có kể lại là vào dịp Tết các sinh viên thường được mời tụ họp tại toà Đại Sứ để cùng đón xuân để đỡ phải cô đơn và nhớ nhà khi Tết đến.

Sau năm 1975 số người Việt càng ngày càng nhiều hơn và cũng được chia rải rác khắp nơi trên nước Đức, riêng thành phố nơi tôi ở có chừng 300 người kể cả người Campuchia và người Lào.
Những năm tháng đầu tiên mới xa nhà, người Việt ở đâu cũng hay tìm đến nhau để chia sẻ nỗi sầu ly hương và để tìm lại không khí của quê nhà, vì vậy những dịp lễ như Trung Thu hay nhất là Tết Nguyên Đán là những dịp họp mặt quan trọng được tổ chức trong các hội trường lớn hay nhỏ tuỳ theo con số người Việt cư ngụ tại đó.
Tiếc là những ngày Tết lại thường rơi vào những ngày làm việc trong tuần nên các buổi họp mặt mừng xuân phải dời lại vào những ngày cuối tuần khi mọi người không bị bận rộn vì công việc.
Ở tỉnh nhỏ ít người thì mọi người gặp nhau, uống trà, ăn bánh và trao đổi chuyện trò. Thành phố lớn như Hamburg (bắc Đức) hay Munich (nam Đức) tổ chức linh đình hơn, có chương trình ca nhạc và có bán thức ăn thuần tuý Việt Nam như bánh chưng, bánh tét v..v..
Mọi người tới tham dự mục đích chính là để tìm lại chút hương vị ngày Tết , để được gặp lại bạn bè, có nhiều khi ở cùng một tỉnh mà cũng ít có dịp để gặp nhau, để chúc nhau một câu như đã từng làm từ mấy chục năm về trước mỗi khi Tết đến ở quê nhà.
Dạo đó cả nước Đức chỉ có một ngôi chùa duy nhất là chùa Viên Giác, tương đối khang trang, nằm tại thành phố Hannover thuộc phía bắc của nước Đức và cũng không xa thành phố Hamburg. Trong dịp Tết, chùa cũng tổ chức ca nhạc để mừng xuân và mừng Phật tử từ các nơi trên nước Đức về chùa lễ Phật và hái lộc đầu năm, chùa cũng thu xếp để cho các Phật tử từ xa đến có nơi nghỉ qua đêm. Năm nào cũng có rất đông người tới dự, có những người phải đi cả 500, 700km mà cũng không quản ngại, thế mới biết lòng hoài hương và gìn giữ phong tục của những người phải xa quê nhà mạnh như thế nào.
Thời gian trôi qua, vì bận rộn sinh kế, vì đã hội nhập được một phần nào nơi mình sinh sống, vì tuổi cũng càng ngày càng cao nên những dịp gặp gỡ cũng không còn nhiều như trước nữa và số người tham dự cũng giảm bớt. Vào dịp Tết, phần lớn mọi người tổ chức đón xuân trong vòng gia đình, hoặc cùng chung với một số bạn thân thiết. Cũng có những Đại nhạc hội do tư nhân tổ chức với mục đích thương mại, bán vé vào cửa giá cao và mời ca sỹ nổi tiếng từ Hoa Kỳ sang. Những đại nhạc hội này thường thu hút được nhiều giới trẻ vì sau chương trình ca nhạc thường có Disco kéo dài cho tới sáng.
Sau khi bức tường Bá Linh sụp đổ, nước Đức thống nhất, số người Việt tại Đức càng ngày càng tăng vì có rất nhiều người Việt từ Đông Âu như Nga, Ba Lan, Tiệp Khắc đổ tới sinh sống phần lớn ở các thành phố ở miền đông nước Đức, cộng đồng này tương đối đông, tôi không có dịp tiếp xúc nên không có thông tin nhiều về hoạt động của họ và cũng không được biết rõ họ ăn Tết ra sao.
Riêng tại Tây Đức, đến nay vào dịp Tết cũng có một số hội đoàn tổ chức đón xuân cho người đồng hương, nhưng tiếc thay họ có nhiều mục đích khác hơn là chỉ tổ chức gặp gỡ để cho mọi người được hưởng hương vị ngày Tết nơi xứ người nên số người tham dự chỉ có hạn.
Chúng tôi, những người Việt tại Đức Quốc đón xuân trong cái lạnh giá của mùa đông, không có không khí nhộn nhịp, vui tươi của Giáng Sinh hoặc Tết Tây nhưng những người Việt tha hương ở lứa tuổi trung niên, hoặc lớn tuổi vẫn cố gắng duy trì những tập tục ngày Tết. Ngày 23 tháng chạp chúng tôi cũng cúng để đưa ông Táo về trời, phải hối lộ để ông Táo tâu với Ngọc Hoàng toàn là chuyện tốt về gia đình mình, cũng làm bánh tét hoặc bánh chưng, cũng mua hoa, trái cây để chưng trên bàn thờ gia tiên. Dĩa trái cây thay vì ngũ quả, cầu, dừa, đu đủ, soài được thay thế bằng cam, lê, nho, táo trông khá đẹp mắt, cũng có những món ăn đặc biệt của ba ngày Tết, thịt kho dưa giá hoặc thịt mỡ dưa món vì dưa hành ở bên này không làm được nên đành thay bằng dưa món dễ làm.
Chỉ có một điều đáng buồn là ý nghĩa chính của ngày Tết lại khó mà thực hiện được vì con cháu phần lớn đi học hoặc đi làm xa nên trong dịp Tết ít có cơ hội để về xum họp gia đình.
Riêng gia đình chúng tôi thì năm nào cũng vậy, đúng 12 giờ đêm ngày 30 ở Việt Nam tức là 6 giờ chiều ở Đức, chúng tôi cúng Giao Thừa, sau đó nhà tôi tự động xông đất lấy, các con ở xa không về được nên chỉ còn hai vợ chồng già cùng nâng ly chúc nhau câu ” CUNG CHÚC TÂN XUÂN ” hoặc chúc nhau như dân bản xứ ” FROHES NEUES JAHR ” để nhớ lại những cái Tết thật vui và đầm ấm nơi quê nhà.
Lê -Thân Hồng-Khanh
H1
h2 thức ăn ngày tết
h3
h4
h5